سازمان همکاری شانگهای سازمان اوراسیایی میان دولتی است که برای همکاری های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی تشکیل شده است. این سازمان در سال 1996 توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایه گذاری شد. پس از مدتی ازبکستان هم به این سازمان پیوست و نام آن نیز به «سازمان همکاری شانگهای» تغییر یافت.
علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال 2004 و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال 2005 و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند.
در تاریخ 10 ژوین 2015 این سازمان با عضویت هندوستان و پاکستان موافقت نمود. این کشورها 2 سال بعد همه شرایط را برای عضویت کامل در این سازمان اجرا کردند و عضویت شان در سازمان همکاری شانگهای در اجلاس سران کشورهای عضو در 9 ژوین 2017 که در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شد، به تصویب رسید.
در تاریخ 17 سپتامبر 2021 با سفر سید ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران به دوشنبه پایتخت تاجیکستان و شرکت در اجلاس سران، این سازمان با عضویت ایران موافقت نمود که لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان در تاریخ 6 آذر 1401 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در کمتر از 2 سال و همزمان با برگزاری اجلاس مجازی سران کشورهای عضو این سازمان در 4 ژوییه 2023 (13 تیر 1402) در هند عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در این سازمان تصویب و اعلام شد.
حجت الاسلام سید ابراهیم رییسی، رییس جمهور فقید کشورمان طی سخنانی در این اجلاس اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که سازمان همکاری های شانگهای به عنوان سازمانی در حال رشد با شاخصه ها و ظرفیت های قابل توجه، از جایگاه ممتازی در ارتقاء روند توسعه همکاری های سیاسی، امنیتی و اقتصادی برخوردار است، قطعا مزایای عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در این سازمان در تاریخ ماندگار خواهد شد.
شورای وزیران امور خارجه یکی از مهم ترین نهادهای سازمان همکاری شانگهای است که به صورت سالانه و معمولا یک ماه قبل از نشست شورای سران برگزار می شود.
در همین راستا نشست شورای وزیران خارجه عضو سازمان همکاری شانگهای امروز 21 ماه مه (اول خرداد) در آستانه پایتخت قزاقستان برگزار می شود و قرار بود حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه فقید کشورمان نیز در اولین حضور ایران در این سطح به عنوان عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، شرکت و مواضع و نظرات کشورمان را از جایگاه یک عضو مهم و تاثیرگذار سازمان همکاری شانگهای بیان کند.
گفت وگو در خصوص وضعیت جاری نوار غزه و تاکید بر ضرورت اقدامات موثر کشورها به ویژه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای جهت توقف فوری نسل کشی جنایات جنگی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری کمک های کافی در قالب کمک های بشر دوستانه و یا سایر اشکال به سراسر غزه یکی از مهم ترین موضوعاتی بود که قرار بود وزیر خارجه ایران در این نشست مورد تاکید قرار دهد.
در پی بروز سقوط بالگرد حامل رییس جمهور و وزیر خارجه کشورمان، این نشست بدون حضور وزیر خارجه ایران و با مشارکت مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه برگزار می شود.
مراد نرتلو، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قزاقستان، دامو راوی، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه هند، مهدی صفری، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه ایران، وانگ یی، وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین، جینبک کولیبایف، وزیر امور خارجه قرقیزستان، اسحاق دار، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه ایران، سرگیی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه، سراج الدین مهرالدین، وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان، بختیار سعیدوف، وزیر امور خارجه ازبکستان، سرگیی آلینیک، وزیر امور خارجه بلاروس، ژانگ مین، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای، روسلان میرزایف، مدیر کمیته اجرایی ساختار منطقه ای ضدتروریسم سازمان همکاری شانگهای از جمله شرکت کنندگان در نشست امروز در آستانه هستند.
از آن جایی که سازمان همکاری شانگهای در حوزه های بسیاری نظیر حوزه اقتصادی فعالیت می کند جمهوری اسلامی ایران، از این پس می تواند منافع منطقه ای خود را در این حوزه ها موثرتر دنبال و تامین کند. همچنین کشورمان به جهت برخورداری از زیرساخت های مناسب و شبکه های حمل و نقل ریلی و جاده ای، فرودگاه ها و بنادر، به ویژه بندر چابهار در دهانه اقیانوس هند، می تواند نقش مناسبی از نظر اقتصادی در این سازمان ایفا کند.
با عضویت کشورمان در سازمان همکاری شانگهای، ظرفیت های سازمان در حوزه های تامین انرژی، حمل و نقل، علم و فناوری، بهداشت و سلامت، گردشگری و… نیز ارتقا پیدا کرده است.
در دستور کار نشست امروز، چندین سند در حوزه اقتصادی از جمله استراتژی توسعه سازمان همکاری شانگهای تا سال 2035، ایجاد صندوق سرمایه گذاری سازمان همکاری شانگهای، استراتژی توسعه همکاری انرژی، برنامه توسعه همکاری کشاورزی، سند ایجاد و بهره برداری از شبکه مشارکت بنادر بزرگ استراتژیک و مراکز لجستیکی کشورهای عضو، سند ایجاد پایگاه ترجیحات اقتصادی سازمان همکاری شانگهای، برنامه همکاری کشورهای عضو در زمینه توسعه مناطق طبیعی حفاظت شده ویژه و اکوتوریسم و … قرار دارد.
از سوی دیگر دو کشور بزرگ واردکننده انرژی در جهان یعنی چین و هند در شانگهای عضویت دارند و ایران نیز به عنوان یکی از بزرگ ترین صادرکنندگان انرژی، فرصت های خوبی را برای تقویت همکاری با این کشورها در چارچوب سازمان شانگهای خواهد داشت.
طرح ابتکار کمربند و جاده ، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همکاری های منطقه ای در دیگر حوزه ها از جمله دیگر مسایلی هستند که بیش از پیش بر اهمیت عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای به عنوان عضو اصلی می افزایند.
تاکید مجدد بر ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران در بعد ارتباطات منطقه ای شبکه حمل و نقل و ترانزیت، ظرفیتهای بندری در دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند و همچنین مسیرهای ترانزیتی از قبیل کریدور حمل و نقلی شمال – جنوب و مسیر ترانزیتی چابهار – آسیای میانه، دسترسی اعضا به بازارهای منطقه ای و جهانی نیز از جمله محورهای مهم نشست امروز در آستانه است.
بدون تردید الحاق ایران به سازمان همکاری های شانگهای، علاوه بر تقویت همکاری های امنیتی منطقه ای، موجبات توسعه همکاری های اقتصادی، تجاری و فرهنگی میان کشورهای عضو را به دنبال دارد؛ ضمن این که تاکیدی بر ادامه سیاست خارجی متوازن و رویکرد چندجانبه گرایی است.
همچنین به دلیل این که سازمان شانگهای از شناخته شده ترین سازمان های همکاری منطقه ای است، می توان عضویت جمهوری اسلامی ایران را به عنوان فرصتی برای تعامل بیشتر با اعضای آن همچون چین و روسیه و کشورهای آسیای میانه و هند و پاکستان بیان کرد. در واقع این عضویت و حضور، فرصت قابل توجهی به سیاست خارجی کشور می دهد تا همکاری های 2 جانبه و چند جانبه خود را توسعه دهد؛ ما می توانیم از رهگذر همکاری های چند جانبه در این سازمان، در روندهای بین المللی تاثیر گذاشته و برای تقویت اقتصاد ملی خودمان استفاده کنیم. بر این اساس ایده هایی همچون استفاده از مکانیزم های تجاری غیرقابل تحریم غربی ها و استفاده از ابزار پول های ملی از جمله ایده هایی است که در سازمان همکاری های شانگهای می توان به آن ها پرداخت.
ورود ایران به ارتباط با اقتصادهای بلوک شرق و کشورهای همسایه و پایانی بر نگاه انحصار به اقتصادهای غربی از دیگر دستاوردهای حضور ایران در این سازمان است که این مسیر می تواند نویدی بر حل بسیاری از مشکلات اقتصادی و فرصتی مغتنم باشد برای استفاده از ظرفیت گسترده اعضای آن. در واقع این گام ظرفیت قاره کهن را در مقابل اتحادیه اروپا و آمریکا به رخ خواهد کشید.
از سوی دیگر پیوستن ایران به شانگهای، هم برای ایران و هم برای این سازمان، منافع متعددی خواهد داشت و در کنار تقویت قدرت ایران در نظام بین الملل موجب تقویت نفوذ سازمان در مسایل مهم بین المللی می گردد و قطعا این رویداد منجر به تقویت نظم جدید در منازعه با نظم تک قطبی به رهبری آمریکا خواهد شد.
در این راستا، ضرروت همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای برای مقابله تهدیدات و چالش های امنیتی مشترک و مبارزه همه جانبه با تروریسم، تشریح توسل جمهوری اسلامی ایران به اقدامات دفاعی در اعمال حق دفاع مشروع در خصوص حمله رژیم صهیونیستی به بخش کنسولی سفارت در سوریه، موضوع افغانستان، ضرورت مقابله سازمان همکاری شانگهای با یکجانبه گرایی و تروریسم اقتصادی و اقدامات محدود کننده تجاری و تحریم های محدود کننده توسعه اقتصادی و تجارت چند جانبه کشورهای عضو، از مهمترین محورها و موضوعاتی است که قرار است در نشست امروز، از سوی ایران مطرح و مورد توجه قرار گیرد.
حضور ایران در کنار چین، روسیه و هند اولین گام برای بی تاثیر شدن تحریم هاست و این حضور در راستای دیپلماسی فعال دولت سیزدهم برای ارتباط با تمام کشورها قابل توجه است.
تحلیلگران معتقدند این دستاورد مهم، پایان «غربگرایی محض و تکیه بر نقطه های خیالی» و آغاز سیاست « نگاه به شرق و آسیا محوری» و تقویت «دیپلماسی همسایگی» ایران خواهد بود.
علاوه بر این، در حال حاضر کشورهای عضو شانگهای نیز زمینه و بستر همکاری با جمهوری اسلامی ایران را از هر زمان دیگری مهیاتر می دانند و بر این باورند که می توانند همکاری های بهتر و بیشتری با ایران داشته باشند. هر یک از اعضای سازمان بسته به ظرفیت هایی که دارند مقصدی برای صادرات و همچنین واردات کالا و … به شمار می روند.
با توجه به مزایای عضویت ایران در این سازمان بین المللی و فرصت های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی زیادی که در اختیار ایران قرار می دهد، حضور ایران در نشست وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای می تواند دستاورد و ره آوردهای فراوانی داشته باشد که باید با برنامه ریزی دقیق و درست از این ظرفیت ها برای تحقق منافع ملی کشور بهره برد.
311311
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "جای خالی امیرعبداللهیان در میان وزیران خارجه شانگهای/ صفری؛ نماینده ایران در آستانه" هستید؟ با کلیک بر روی بین الملل، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "جای خالی امیرعبداللهیان در میان وزیران خارجه شانگهای/ صفری؛ نماینده ایران در آستانه"، کلیک کنید.