متن شکایت خیانت در امانت: راهنمای جامع تنظیم، پیگیری و دانلود نمونه شکواییه

برای تنظیم متن شکایت خیانت در امانت، باید با جزئیات این جرم، ارکان آن و نحوه قانونی نگارش شکواییه آشنا باشید و سپس آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید تا فرآیند پیگیری حقوقی آغاز شود.

امانت داری، بنیادی ترین اصل اخلاقی است که در تمامی فرهنگ ها و مذاهب جایگاهی ویژه دارد و رعایت آن همواره مورد تشویق بوده است. اما در جهانی که پیچیدگی های روابط انسانی روزبه روز افزایش می یابد، متأسفانه گاهی شاهد نادیده گرفته شدن این اصل مهم هستیم. خیانت در امانت نه تنها یک بدعهدی اخلاقی، بلکه از نظر قانون نیز جرمی سنگین محسوب می شود و قانون گذار برای آن مجازات هایی را در نظر گرفته است. اگر قربانی چنین جرمی شده اید و قصد دارید حق خود را از طریق مراجع قانونی پیگیری کنید، باید با نحوه تنظیم یک شکواییه استاندارد و طی کردن مراحل اداری و قضایی آشنا باشید. این مقاله یک راهنمای جامع و گام به گام است که شما را با مفهوم دقیق خیانت در امانت، ارکان تشکیل دهنده آن، تفاوت هایش با سایر جرایم مشابه، مدارک لازم برای اثبات و نحوه تنظیم متن شکایت خیانت در امانت همراه با نمونه های کاربردی آشنا می سازد.

درک حقوقی جرم خیانت در امانت

پیش از هر اقدامی، لازم است تا درک درستی از ماهیت حقوقی جرم خیانت در امانت داشته باشید. این درک به شما کمک می کند تا پرونده خود را با دید بازتری پیش ببرید و بدانید که برای اثبات جرم، به دنبال چه مدارکی باشید.

خیانت در امانت چیست؟ تعریف و مفهوم حقوقی

خیانت در امانت به معنای سوءاستفاده یا عدم استرداد مالی است که به صورت قانونی و با رضایت مالک یا متصرف قانونی به دیگری (امین) سپرده شده است. این جرم در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) تعریف شده است. بر اساس این ماده: «هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آن ها را به ضرر مالکین یا متصرفین آن ها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید، به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه محکوم خواهد شد.»

نکته کلیدی در تعریف خیانت در امانت، «سپردن مال به امین» است. این سپردن باید به صورت قراردادی و قانونی صورت گرفته باشد؛ یعنی مالک با رضایت خود مال را به امین داده باشد. این تفاوت اساسی خیانت در امانت با جرایمی مانند سرقت است که در آن مال بدون رضایت مالک ربوده می شود. همچنین، هدف از سپردن مال، یا استرداد آن (مانند خودرویی که برای استفاده موقت به امانت داده می شود) یا مصرف آن در جهتی خاص و معین (مانند وجه نقدی که برای خرید خاصی به امین سپرده می شود) بوده است.

ارکان تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت (عناصر سه گانه)

برای اینکه جرمی محقق شود، لازم است سه رکن اصلی آن وجود داشته باشد: عنصر قانونی، عنصر مادی و عنصر معنوی. در جرم خیانت در امانت نیز این سه رکن به شرح زیر است:

عنصر قانونی

عنصر قانونی جرم خیانت در امانت، ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) است که پیش تر به آن اشاره شد. علاوه بر این، ماده ۶۷۳ همین قانون نیز به سوءاستفاده از سفید مهر یا سفید امضا می پردازد که می تواند در زمره خیانت در امانت قرار گیرد و مجازات آن حبس از یک تا سه سال است. این مواد چارچوب قانونی را برای جرم انگاری این عمل فراهم می کنند.

عنصر مادی

عنصر مادی خیانت در امانت شامل سه جزء اصلی است:

1. سپردن مال: این اولین و مهم ترین جزء است. مال (که می تواند منقول، غیرمنقول، وجه نقد، چک، سفته یا هر سند ارزشی دیگری باشد) باید توسط مالک یا متصرف قانونی به امین سپرده شده باشد. این سپردن می تواند بر اساس قراردادهای مختلفی مانند اجاره، امانت، رهن، وکالت، یا هر کار با اجرت یا بی اجرت صورت گیرد. مهم این است که امین، مال را به صورت قانونی و با رضایت مالک در اختیار گرفته باشد.

   • مثال: سپردن خودرو به دوست برای استفاده موقت، سپردن وجه نقد به شخصی برای خرید کالایی مشخص، سپردن مدارک هویتی برای انجام کاری اداری.

2. شرط استرداد یا مصرف معین: در زمان سپردن مال، باید توافقی (صریح یا ضمنی) وجود داشته باشد که مال باید به مالک بازگردانده شود یا در جهت معینی مصرف گردد. عدم وجود چنین شرطی، ممکن است تحقق جرم را با مشکل مواجه کند.

   • مثال: در قرارداد امانت، شرط برگرداندن مال پس از پایان مدت امانت؛ در وکالت، شرط مصرف وجه در جهت مشخص شده توسط موکل.

3. فعل مجرمانه امین: امین باید یکی از افعال چهارگانه استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن را نسبت به مال امانی انجام داده باشد، به نحوی که به ضرر مالک یا متصرف قانونی مال تمام شود. این افعال عبارتند از:

   • استعمال: استفاده از مال امانی در جهتی غیر از آنچه که مورد توافق بوده است. (مثال: استفاده از خودروی امانی برای مسافرکشی در حالی که برای یک سفر کوتاه به امانت گرفته شده بود).

   • تصاحب: قصد مالکیت بر مال امانی و برخورد با آن به گونه ای که گویی مال خود اوست و انکار حق مالک. (مثال: فروش مال امانی یا گرو گذاشتن آن).

   • تلف: از بین بردن مال امانی به هر شکل (مثال: آتش زدن سند امانی).

   • مفقود کردن: گم کردن مال امانی که ناشی از سوء نیت امین باشد و نه صرفاً بی احتیاطی. (مثال: رها کردن عمدی مال در مکانی نامعلوم).

عنصر معنوی (سوء نیت)

عنصر معنوی یا روانی خیانت در امانت، وجود قصد مجرمانه در امین است. یعنی امین باید با آگاهی از امانی بودن مال و با علم به اینکه عمل او به ضرر مالک تمام می شود، یکی از افعال چهارگانه فوق را انجام داده باشد. صرف بی احتیاطی یا سهل انگاری (بدون قصد اضرار) معمولاً موجب تحقق خیانت در امانت کیفری نمی شود، هرچند ممکن است مسئولیت مدنی برای جبران خسارت به همراه داشته باشد.

تفاوت خیانت در امانت با سایر جرایم مشابه

جرم خیانت در امانت گاهی با سایر جرایم مالی مانند کلاهبرداری، سرقت و اختلاس اشتباه گرفته می شود. درک تفاوت های آن ها برای تنظیم متن شکایت صحیح و پیگیری درست پرونده بسیار حیاتی است.

ویژگی	خیانت در امانت	کلاهبرداری	سرقت	اختلاس
نحوه تحصیل مال	با رضایت اولیه مالک و سپردن مال به امین	با فریب و اغفال مالک	بدون رضایت مالک و ربودن مال	توسط کارمند دولتی از اموال دولت
قصد اولیه مرتکب	قصد سوءاستفاده پس از سپردن مال ایجاد می شود	قصد فریب و بردن مال از همان ابتدا وجود دارد	قصد ربودن مال از ابتدا وجود دارد	قصد سوءاستفاده از اموال دولتی
وضعیت مال در زمان جرم	مال به صورت امانت در اختیار مرتکب است	مال با فریب به دست آمده و در اختیار مرتکب است	مال در تصرف مالک بوده و ربوده می شود	مال دولتی و به اقتضای شغل در اختیار مرتکب است
رکن اصلی	عدم استرداد یا سوءاستفاده از مال امانی	فریب، اغفال و بردن مال	ربودن مال دیگری	تصاحب اموال دولتی با سوءاستفاده از سمت

به عنوان مثال، در کلاهبرداری، فرد با مانورهای متقلبانه، مالک را فریب می دهد تا مال خود را با رضایت (اما بر اساس فریب) به او بسپارد. اما در خیانت در امانت، مالک با اراده واقعی و بدون هیچ فریب و فریبی، مال خود را به امین می سپارد و سوءاستفاده بعداً رخ می دهد.

راهنمای عملی تنظیم و پیگیری شکایت خیانت در امانت

هنگامی که اطمینان حاصل کردید که جرمی از نوع خیانت در امانت اتفاق افتاده است، نوبت به اقدامات عملی برای تنظیم متن شکایت خیانت در امانت و پیگیری آن می رسد. این بخش شما را گام به گام در این مسیر همراهی می کند.

مدارک و شواهد لازم برای اثبات جرم

اثبات جرم خیانت در امانت نیاز به جمع آوری مدارک و شواهد محکمه پسند دارد. هرچه مدارک شما کامل تر و مستندتر باشد، شانس موفقیت در پرونده بیشتر خواهد بود. مدارک مورد نیاز را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

1. مدارک اثبات سپردن مال:

   • قرارداد کتبی (اجاره نامه، مبایعه نامه، قرارداد وکالت، رهن، مشارکت و …): اگر سپردن مال بر اساس یک قرارداد مکتوب بوده باشد، این قرارداد مهم ترین دلیل شماست.
   • رسید یا فیش بانکی: در صورتی که وجه نقد سپرده شده باشد، فیش واریز یا رسید دریافت پول.
   • شهادت شهود: اگر شاهدانی در زمان سپردن مال یا اطلاع از شرایط آن حضور داشته اند، شهادت آن ها می تواند بسیار مؤثر باشد.
   • اقرار خود امین: پیامک ها، ایمیل ها، نامه ها یا هرگونه سند کتبی که در آن امین به دریافت مال و امانی بودن آن اقرار کرده باشد.
   • استشهادیه: در صورت عدم وجود شاهد رسمی، استشهادیه محلی می تواند به عنوان یک قرینه به کار رود.

2. مدارک اثبات سوءاستفاده یا عدم استرداد:

   • اظهارنامه قضایی: ارسال اظهارنامه رسمی به امین و مطالبه مال، یکی از بهترین راه ها برای اثبات عدم استرداد مال است. پاسخ ندادن یا پاسخ های مبهم به اظهارنامه، خود دلیلی بر سوء نیت امین تلقی می شود.
   • صورت جلسه: اگر با حضور شاهدان برای استرداد مال مراجعه کرده اید و امین از استرداد امتناع ورزیده، صورت جلسه این واقعه می تواند دلیل مهمی باشد.
   • گزارش پلیس: در مواردی که امین متواری شده یا مال را پنهان کرده باشد.
   • پیامک ها، ایمیل ها یا مکالمات ضبط شده: که نشان دهنده انکار یا امتناع از استرداد مال توسط امین باشد.
   • مدارک هویتی شاکی و اطلاعات دقیق مشتکی عنه (نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس، شماره تماس).

جمع آوری دقیق و مستند تمامی شواهد، گام اول و اساسی در موفقیت پرونده شکایت خیانت در امانت است. اظهارنامه قضایی به عنوان یک گام پیشگیرانه و اثباتی، اهمیت بسیار زیادی دارد.

نحوه نگارش و اجزای ضروری متن شکایت خیانت در امانت

متن شکایت خیانت در امانت باید به صورت رسمی و دقیق تنظیم شود. هرگونه نقص در اطلاعات می تواند روند رسیدگی را به تأخیر بیندازد یا حتی باعث رد شکایت شود. اجزای اصلی یک شکواییه خیانت در امانت عبارتند از:

• مشخصات کامل شاکی: نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، تاریخ تولد، شغل، میزان تحصیلات، کد پستی و آدرس دقیق و شماره تلفن همراه.

• مشخصات کامل مشتکی عنه (متهم): نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی (در صورت اطلاع)، تاریخ تولد (در صورت اطلاع)، شغل (در صورت اطلاع)، کد پستی و آدرس دقیق و شماره تلفن همراه (در صورت اطلاع). در صورت عدم اطلاع از برخی مشخصات، لازم است تا حد امکان اطلاعاتی که به شناسایی متهم کمک می کند (مانند محل کار، محل سکونت تقریبی) ارائه شود.

• موضوع شکایت: باید به صراحت ذکر شود: «تقاضای رسیدگی و مجازات جرم خیانت در امانت» یا «تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی عنه به اتهام خیانت در امانت». در صورت وجود جرم سفید امضا یا سفید مهر، آن را نیز باید ذکر کرد.

• شرح کامل و دقیق واقعه: این بخش، قلب شکواییه است و باید با دقت فراوان نگاشته شود. در این قسمت باید به ترتیب زمانی و با جزئیات کامل موارد زیر را شرح دهید:

  • زمان و مکان سپردن مال: دقیقاً چه زمانی و در کجا مال به امین سپرده شد.
  • نحوه سپردن مال: چگونه و تحت چه عنوانی (امانت، اجاره، وکالت و …) مال سپرده شد.
  • نوع و ارزش مال: مشخصات دقیق مال (مثلاً نوع خودرو، شماره پلاک، مبلغ چک، مشخصات سند) و ارزش تقریبی آن.
  • هدف از سپردن مال: دلیل اصلی سپردن مال و شرط استرداد یا مصرف معین آن چه بوده است.
  • نحوه خیانت امین: چگونه امین به مال امانی خیانت کرده است (استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن) و اقدامات شما برای مطالبه مال.
  • ضررهای وارده: ضررهای مالی یا غیرمالی که در نتیجه این خیانت به شما وارد شده است.

• دلایل و منضمات دادخواست: لیستی دقیق از تمامی مدارک و شواهدی که به همراه شکواییه پیوست می کنید (مانند فتوکپی قرارداد، فیش بانکی، اظهارنامه، استشهادیه، رونوشت مدارک خودرو، شهادت شهود).

• خواسته شاکی: تقاضای نهایی از مرجع قضایی (مثلاً اعمال مجازات قانونی بر متهم و جبران خسارات وارده).

مراحل ثبت و پیگیری شکواییه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از آماده سازی متن شکایت خیانت در امانت و جمع آوری مدارک، نوبت به ثبت رسمی شکواییه می رسد. این مراحل عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود:

1. آماده سازی فایل Word شکواییه: متن تنظیم شده شکواییه را به صورت فایل Word آماده کنید. در دفاتر خدمات قضایی، این متن در سیستم بارگذاری می شود. (برخی دفاتر نیز امکان نگارش در محل را دارند، اما آماده بودن فایل شما را در زمان صرفه جویی می کند).

2. مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی: با در دست داشتن مدارک هویتی (کارت ملی)، شکواییه آماده شده و مدارک پیوست، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.

3. ثبت و ارسال شکواییه: متصدی دفتر، شکواییه شما را ثبت کرده و کد رهگیری به شما می دهد. در این مرحله، مدارک شما اسکن و پیوست پرونده می شود.

4. هزینه های دادرسی: باید هزینه دادرسی و خدمات الکترونیک قضایی را پرداخت کنید. این هزینه ها بر اساس تعرفه های مصوب قوه قضائیه تعیین می شوند و در دفتر خدمات قضایی به شما اعلام خواهد شد.

5. دریافت ابلاغیه ها: پس از ثبت، پرونده به دادسرای صالح ارجاع داده می شود. تمامی ابلاغیه ها (مانند احضاریه برای شاکی یا متهم) از طریق سامانه ثنا به اطلاع شما خواهد رسید، بنابراین داشتن حساب کاربری در سامانه ثنا ضروری است.

6. مراحل بعدی (دادسرا، بازپرسی، دادگاه): پرونده ابتدا در دادسرا توسط دادیار یا بازپرس مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت احراز وقوع جرم، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده به دادگاه کیفری ارجاع می شود. در دادگاه، قاضی پس از بررسی مدارک، شواهد و دفاعیات طرفین، رأی نهایی را صادر خواهد کرد.

مجازات قانونی جرم خیانت در امانت و جنبه های آن

همان طور که در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است، مجازات خیانت در امانت، حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه می باشد. در مواردی که سوءاستفاده از سفید مهر یا سفید امضا باشد (ماده ۶۷۳)، مجازات حبس از یک تا سه سال خواهد بود. علاوه بر حبس، فرد متهم به جبران خسارات وارده به شاکی نیز محکوم خواهد شد.

یکی از نکات مهم در مورد جرم خیانت در امانت، جنبه های مختلف آن است:

• قابل گذشت بودن یا نبودن: جرم خیانت در امانت از جرایم غیرقابل گذشت محسوب می شود. این بدان معناست که حتی با رضایت شاکی (صاحب مال)، جنبه عمومی جرم از بین نمی رود و قاضی می تواند به صلاحدید خود، مجرم را مجازات کند. «رأی وحدت رویه شماره ۵۹۱ مورخ ۱۳۷۳.۱.۱۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور» نیز بر این امر تأکید دارد که خیانت در امانت علاوه بر جنبه حق الناسی، حیثیت عمومی نیز دارد و گذشت شاکی مانع از تعقیب کیفری و اعمال مجازات نمی شود.

• جنبه خصوصی (حق الناس): این جنبه مربوط به حقوق مالی شاکی است. شاکی می تواند علاوه بر درخواست مجازات، جبران ضرر و زیان مادی ناشی از خیانت در امانت را نیز از دادگاه مطالبه کند.

• جنبه عمومی (حق الله): این جنبه مربوط به اخلال در نظم عمومی جامعه و اعتماد عمومی است. به همین دلیل، حتی با رضایت شاکی، دادگاه می تواند به جنبه عمومی جرم رسیدگی کرده و مجازات مربوط به آن را اعمال کند.

نمونه های کاربردی متن شکایت خیانت در امانت (قابل دانلود)

تنظیم متن شکایت خیانت در امانت با استفاده از نمونه های آماده و استاندارد، می تواند فرآیند را برای شما ساده تر کند. در ادامه، سه نمونه شکواییه خیانت در امانت با سناریوهای مختلف ارائه شده است که می توانید با جایگذاری اطلاعات خود، از آن ها بهره برداری کنید. این نمونه ها به شما کمک می کنند تا ساختار صحیح و اجزای لازم را به درستی رعایت کنید. لازم به ذکر است که می توانید این نمونه ها را به صورت فایل Word ویرایش کرده و برای نیازهای خاص خود سفارشی سازی کنید.

نمونه شکواییه 1: خیانت در امانت چک یا سفته (سفید امضا)

این نمونه برای مواردی است که فردی چکی سفید امضا یا سفته ای را به دیگری سپرده و امین از آن سوءاستفاده کرده باشد. سپردن چک یا سفته برای ضمانت، معمولاً مستلزم شرایط خاصی برای وصول است که در صورت تخلف امین از آن شرایط، خیانت در امانت محقق می شود.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]

موضوع شکایت: تقاضای رسیدگی و مجازات جرم خیانت در امانت (سوءاستفاده از سفید امضا/چک امانی)

مشخصات شاکی:
نام: [نام شاکی]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی شاکی]
نام پدر: [نام پدر شاکی]
شماره ملی: [شماره ملی شاکی]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد شاکی]
شغل: [شغل شاکی]
آدرس: [آدرس دقیق شاکی]
شماره تماس: [شماره تماس شاکی]

مشخصات مشتکی عنه (متهم):
نام: [نام متهم]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی متهم]
نام پدر: [نام پدر متهم]
شماره ملی: [شماره ملی متهم - در صورت اطلاع]
شغل: [شغل متهم - در صورت اطلاع]
آدرس: [آدرس دقیق متهم - در صورت اطلاع، در غیر این صورت نامعلوم قید شود]
شماره تماس: [شماره تماس متهم - در صورت اطلاع]

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. کپی مصدق [سند یا قرارداد مربوط به سپردن چک/سفته]
۲. کپی مصدق [چک/سفته مورد نظر]
۳. کپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]
۴. شهادت شهود (در صورت وجود)
۵. [سایر مدارک مانند پیامک ها، ایمیل ها، اقرار متهم]

شرح شکایت:
با احترام، به استحضار می رساند اینجانب در تاریخ [تاریخ سپردن چک/سفته]، یک فقره [چک/سفته] به شماره [شماره چک/سفته] به مبلغ [مبلغ - اگر پر شده است]، [بدون تاریخ/سفید امضا] را به جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] فرزند [نام پدر متهم]، به عنوان امانت و برای [هدف مشخص از سپردن، مثلاً: ضمانت انجام کار/ضمانت بازپرداخت وام/استفاده در موردی خاص] به ایشان سپردم.

مقصود و توافق فی مابین این بود که این [چک/سفته] تنها در صورت [شرط دقیق استفاده یا وصول، مثلاً: عدم انجام تعهد بنده در تاریخ مشخص/تایید کتبی بنده/پیش آمدن شرایط خاص] مورد استفاده قرار گیرد یا پس از انقضای [مدت زمان مورد توافق] به اینجانب مسترد شود.

متاسفانه، با وجود اینکه [اثبات عدم وقوع شرط یا انجام تعهد شاکی، مثلاً: تعهد اینجانب در تاریخ مقرر به طور کامل انجام شده است/شرایط مورد توافق برای استفاده از چک/سفته هرگز محقق نشده است] و اینجانب طی [اظهارنامه قضایی شماره ...] مورخ [تاریخ ...] رسماً درخواست استرداد [چک/سفته] مذکور را از مشتکی عنه نمودم، ایشان نه تنها از استرداد آن خودداری نموده، بلکه به سوء نیت و با [مثال: پر کردن غیرقانونی تاریخ و مبلغ چک/اقدام به وصول آن/ارائه آن به شخص ثالث] به ضرر اینجانب اقدام کرده است.

با توجه به مراتب فوق و اینکه اقدام مشتکی عنه مصداق بارز جرم خیانت در امانت (و سوءاستفاده از سفید امضا/چک امانی) موضوع مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی می باشد، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی، صدور دستورات مقتضی جهت انجام تحقیقات و در نهایت، صدور حکم مجازات قانونی برای مشتکی عنه و جبران ضرر و زیان وارده به اینجانب را دارم.

با احترام فراوان،
[امضای شاکی]

نمونه شکواییه 2: خیانت در امانت مال منقول (خودرو یا وجه نقد برای مصرف خاص)

این نمونه برای مواردی است که مالی منقول مانند خودرو، وجه نقد، یا سایر اشیاء قیمتی به امانت سپرده شده و امین از استرداد آن خودداری کرده یا آن را به ضرر مالک مورد استفاده قرار داده، تلف یا مفقود نموده است.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]

موضوع شکایت: تقاضای رسیدگی و مجازات جرم خیانت در امانت

مشخصات شاکی:
نام: [نام شاکی]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی شاکی]
نام پدر: [نام پدر شاکی]
شماره ملی: [شماره ملی شاکی]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد شاکی]
شغل: [شغل شاکی]
آدرس: [آدرس دقیق شاکی]
شماره تماس: [شماره تماس شاکی]

مشخصات مشتکی عنه (متهم):
نام: [نام متهم]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی متهم]
نام پدر: [نام پدر متهم]
شماره ملی: [شماره ملی متهم - در صورت اطلاع]
شغل: [شغل متهم - در صورت اطلاع]
آدرس: [آدرس دقیق متهم - در صورت اطلاع، در غیر این صورت نامعلوم قید شود]
شماره تماس: [شماره تماس متهم - در صورت اطلاع]

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. کپی مصدق سند مالکیت/فاکتور/رسید [مال مورد امانت]
۲. کپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]
۳. شهادت شهود (در صورت وجود)
۴. کپی مصدق [سایر مدارک مربوط به سپردن مال یا مطالبه آن، مانند پیامک ها، ایمیل ها]

شرح شکایت:
با احترام، به استحضار می رساند اینجانب در تاریخ [تاریخ سپردن مال]، یک دستگاه [خودرو/مبلغ وجه نقد/نوع مال منقول] با مشخصات [ذکر دقیق مشخصات مال، مثلاً: خودرو پژو پارس مدل ۱۳۹۹ به پلاک انتظامی ایران ۹۹-۱۲۳ب۴۵/مبلغ ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال] را به جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] فرزند [نام پدر متهم]، به عنوان امانت و با این شرط که [شرط دقیق استرداد یا مصرف مال، مثلاً: پس از یک هفته استفاده به اینجانب مسترد گردد/برای خرید کالای X مصرف شود و مابقی بازگردانده شود]، به ایشان تحویل دادم. این اقدام بر اساس [عقد امانی/قرارداد شفاهی/اعتماد متقابل] صورت پذیرفته است.

متاسفانه، با گذشت [مدت زمان، مثلاً: یک هفته مقرر/زمان معین برای خرید کالا] و علیرغم مراجعات و تماس های مکرر اینجانب و نیز ارسال اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] جهت مطالبه [خودرو/وجه نقد/مال منقول]، مشتکی عنه از استرداد مال امانی خودداری نموده و با سوء نیت اقدام به [استعمال مال در جهت غیرمجاز، مثلاً: فروش خودرو/صرف وجه نقد در امور شخصی/تلف کردن مال] به ضرر اینجانب کرده است. [در صورت اطلاع از محل مال، ذکر کنید: اطلاعات واصله حاکی از آن است که خودرو در آدرس ... در حال استفاده است].

با توجه به مراتب فوق و اینکه اقدام مشتکی عنه مصداق بارز جرم خیانت در امانت موضوع ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی می باشد، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی، صدور دستورات مقتضی جهت انجام تحقیقات و در نهایت، صدور حکم مجازات قانونی برای مشتکی عنه و جبران ضرر و زیان وارده به اینجانب (با احتساب خسارت تأخیر تأدیه در صورت وجه نقد) را دارم.

با احترام فراوان،
[امضای شاکی]

نمونه شکواییه 3: خیانت در امانت مدارک هویتی یا اسناد غیرمالی

مدارک هویتی مانند شناسنامه، کارت ملی، مدرک تحصیلی و اسناد غیرمالی دیگر نیز می توانند موضوع خیانت در امانت قرار گیرند، به خصوص زمانی که امین از آن ها به ضرر مالک سوءاستفاده کند. نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه نیز تاکید دارد که این اسناد نیز می توانند مشمول ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی قرار گیرند، حتی اگر امکان دریافت المثنی وجود داشته باشد، زیرا می توان از آن ها به ضرر دارنده استفاده کرد.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]

موضوع شکایت: تقاضای رسیدگی و مجازات جرم خیانت در امانت (سوءاستفاده از مدارک هویتی/اسناد امانی)

مشخصات شاکی:
نام: [نام شاکی]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی شاکی]
نام پدر: [نام پدر شاکی]
شماره ملی: [شماره ملی شاکی]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد شاکی]
شغل: [شغل شاکی]
آدرس: [آدرس دقیق شاکی]
شماره تماس: [شماره تماس شاکی]

مشخصات مشتکی عنه (متهم):
نام: [نام متهم]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی متهم]
نام پدر: [نام پدر متهم]
شماره ملی: [شماره ملی متهم - در صورت اطلاع]
شغل: [شغل متهم - در صورت اطلاع]
آدرس: [آدرس دقیق متهم - در صورت اطلاع، در غیر این صورت نامعلوم قید شود]
شماره تماس: [شماره تماس متهم - در صورت اطلاع]

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. کپی مصدق [مدرک هویتی/سند مورد امانت، مثلاً: کپی شناسنامه/کارت ملی/مدرک تحصیلی]
۲. کپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]
۳. شهادت شهود (در صورت وجود)
۴. [سایر مدارک اثبات کننده سوءاستفاده، مثلاً: گزارش نیروی انتظامی، مدارک اثبات انجام معامله یا اقدام غیرمجاز با سند]

شرح شکایت:
با احترام، به استحضار می رساند اینجانب در تاریخ [تاریخ سپردن مدرک/سند]، [مدرک هویتی/سند، مثلاً: شناسنامه/کارت ملی/مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد/قرارداد شماره ...] خود را جهت [هدف مشخص از سپردن، مثلاً: انجام امور اداری/استفاده در یک شرکت خاص/تشکیل پرونده] به مدت [مدت زمان مورد توافق] به جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] فرزند [نام پدر متهم]، به عنوان امانت تحویل دادم.

مقصود و توافق این بود که پس از انقضای [مدت زمان مورد توافق] یا انجام [امور مشخص]، مدرک مذکور به اینجانب مسترد گردد و تنها در جهت توافق شده مورد استفاده قرار گیرد.

متاسفانه، با وجود اینکه [اثبات عدم انجام شرط یا انقضای مدت، مثلاً: مدت مقرر به پایان رسیده است/امور توافق شده انجام نشده است]، و علیرغم مراجعات و تماس های مکرر اینجانب و نیز ارسال اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] برای مطالبه مدرک، مشتکی عنه نه تنها از استرداد آن خودداری نموده، بلکه با سوء نیت اقدام به [شرح سوءاستفاده، مثلاً: استفاده از شناسنامه اینجانب برای انجام معامله غیرمجاز/ارائه مدرک تحصیلی اینجانب به شرکتی دیگر به قصد انتفاع شخصی/تلف نمودن مدرک] به ضرر اینجانب و تضییع حقوق بنده کرده است.

با توجه به مراتب فوق و اینکه اقدام مشتکی عنه مصداق بارز جرم خیانت در امانت موضوع ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی می باشد، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی، صدور دستورات مقتضی جهت انجام تحقیقات و در نهایت، صدور حکم مجازات قانونی برای مشتکی عنه و جبران ضرر و زیان وارده به اینجانب را دارم.

با احترام فراوان،
[امضای شاکی]

برای دریافت فایل Word جامع شامل هر سه نمونه شکواییه خیانت در امانت، می توانید به [لینک دانلود فایل Word جامع شامل هر سه نمونه] مراجعه کنید. این فایل ها با قابلیت ویرایش، به شما امکان می دهند تا با تغییر مشخصات و جزئیات پرونده خود، یک شکواییه مناسب را تنظیم کنید.

نکات تکمیلی و پیشگیری از خیانت در امانت

علاوه بر آشنایی با فرآیند شکایت، آگاهی از نکات حقوقی مهم و راهکارهای پیشگیری می تواند از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند یا در صورت وقوع جرم، به شما در پیگیری بهتر کمک نماید.

بایدها و نبایدهای حقوقی در مواجهه با خیانت در امانت

آگاهی از برخی نکات می تواند در مدیریت پرونده خیانت در امانت بسیار تأثیرگذار باشد:

• اهمیت اظهارنامه قضایی: همانطور که قبلاً اشاره شد، ارسال اظهارنامه قضایی قبل از طرح شکایت، یک اقدام حیاتی است. این کار نه تنها به شما کمک می کند تا قصد خود را برای مطالبه مال به صورت رسمی اعلام کنید، بلکه امتناع امین از پاسخگویی یا ارائه پاسخ های غیرمنطقی، می تواند دلیل محکمی بر سوء نیت او باشد.

• خیانت در امانت کارت بانکی و سوءاستفاده از آن: سپردن کارت بانکی و رمز عبور به دیگری، حتی برای انجام امور جزئی، می تواند عواقب خطرناکی داشته باشد. هرگونه سوءاستفاده از کارت بانکی سپرده شده، مانند برداشت غیرمجاز یا انتقال وجه به حساب های دیگر، می تواند مصداق خیانت در امانت باشد. اما اثبات رابطه امانی در این گونه موارد نیازمند دقت بیشتری است. در این حالت، بهتر است به جای سپردن کارت و رمز، امور بانکی را خود انجام داده یا وکالت رسمی به فرد مورد اعتماد بدهید.

• نقش امین در وقوع جرم: امین باید مال را به درستی نگهداری کرده و در زمان مقرر یا تحت شرایط توافق شده، آن را مسترد یا در جهت معین مصرف کند. عدم توجه به دستور مالک، تأخیر در استرداد بدون دلیل موجه، یا تغییر کاربری مال، می تواند منجر به وقوع جرم خیانت در امانت شود.

• تأثیر آراء وحدت رویه و نظریات مشورتی قوه قضائیه: نظام حقوقی ایران بر پایه قوانین و همچنین رویه های قضایی و نظرات تفسیری استوار است. آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور، برای تمامی محاکم لازم الاتباع هستند و می توانند مسیر رسیدگی به پرونده های مشابه را تغییر دهند. نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه نیز گرچه الزام آور نیستند، اما راهنمایی های ارزشمندی برای قضات و وکلا فراهم می کنند. در شکایت خیانت در امانت، بحث هایی مانند غیرقابل گذشت بودن جرم یا امکان خیانت در امانت در مورد اسناد غیرمالی، از جمله مواردی هستند که توسط این آراء و نظریات شفاف سازی شده اند.

• ملاک تعیین قیمت در جبران خسارت: در مواردی که مال امانی تلف شده و امکان استرداد عین آن وجود ندارد، تعیین قیمت برای جبران خسارت اهمیت می یابد. بر اساس تبصره ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری و نظریات مشورتی، در مواردی که حکم به پرداخت قیمت مال صادر می شود، قیمت زمان اجرای حکم ملاک عمل خواهد بود. این نکته برای شاکیان جهت مطالبه خسارت واقعی بسیار مهم است.

نکاتی برای پیشگیری از وقوع خیانت در امانت

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت چند نکته ساده می توانید از افتادن در دام خیانت در امانت جلوگیری کنید:

• اعتماد محدود و مستندسازی: حتی به نزدیک ترین افراد نیز در امور مالی و حقوقی، با احتیاط اعتماد کنید. هرگونه سپردن مال (به خصوص با ارزش) را با یک قرارداد کتبی رسمی یا حداقل یک سند عادی مکتوب، حتی در حد یک رسید ساده، مستند کنید.

• تعیین دقیق شرایط: در قراردادها و توافقات، شرایط سپردن مال، مدت زمان امانت، نحوه مصرف و زمان استرداد را به صورت شفاف و بدون ابهام ذکر کنید.

• پرهیز از سپردن مدارک حساس: تا حد امکان از سپردن مدارک هویتی و بانکی به دیگران خودداری کنید. اگر ناچار به این کار هستید، حتماً یک قرارداد وکالتنامه محدود و با مدت مشخص تنظیم کنید.

• استفاده از ابزارهای حقوقی: در موارد مالی مهم، قبل از سپردن مال، مشورت با وکیل و استفاده از ابزارهای حقوقی مانند تنظیم سند رسمی یا تضمین های لازم را جدی بگیرید.

• آگاهی از حقوق خود: با مطالعه و کسب اطلاعات حقوقی، آگاهی خود را افزایش دهید تا در مواجهه با موقعیت های مشکوک بتوانید تصمیم درستی بگیرید.

با رعایت این نکات، می توانید تا حد زیادی از خود در برابر پیامدهای ناگوار خیانت در امانت محافظت کنید و در صورت لزوم، با اعتماد به نفس و دانش کافی، حقوق خود را پیگیری نمایید.

نتیجه گیری

جرم خیانت در امانت، یکی از جرایم رایج و پیچیده در نظام حقوقی ایران است که به دلیل تنوع مصادیق و ظرافت های حقوقی، نیازمند درک عمیق و پیگیری دقیق است. در این مقاله تلاش شد تا با ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، از تعریف و ارکان تشکیل دهنده جرم تا نحوه تنظیم متن شکایت خیانت در امانت و مراحل پیگیری آن، به تمامی ابعاد موضوع پرداخته شود. فهم دقیق تفاوت این جرم با کلاهبرداری یا سرقت، جمع آوری مدارک مستند، و تنظیم یک شکواییه جامع و بدون نقص، از مهمترین گام ها در احقاق حق به شمار می رود. همچنین، آگاهی از نکات حقوقی تکمیلی و راهکارهای پیشگیری، می تواند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.

به یاد داشته باشید که در مواجهه با خیانت در امانت، دقت، صبر و پیگیری مستمر، کلید موفقیت شماست. در پرونده های پیچیده یا در صورتی که احساس می کنید نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، مشاوره حقوقی با یک وکیل متخصص کیفری، می تواند مسیر را برای شما هموارتر و شانس موفقیت شما را افزایش دهد.