سنت قدیم به شیوه جدید

به گزارش تینو مدرن از ایران، وضعیت ساختاری و عملیاتی خانواده در ایران در چند دهه گذشته دستخوش تغییرات بسیاری شده است. تغییراتی که نمود عینی آن کاهش تعداد ازدواج در بین متولدین دهه 60 است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، در دهه شصت یک میلیون و 200 هزار مرد و 550 هزار زن مجرد و متاهل هستند. تحقیقات این مرکز در مورد عوامل افزایش سن ازدواج در سنین پایین نیز نشان می دهد که مهم ترین عامل فرهنگی در به تعویق انداختن ازدواج جوانان، پیدا نکردن شریک مناسب است. به گفته برخی کارشناسان، عدم یافتن زن مناسب به دلیل ضعف میانجی گری در شناسایی و ایجاد ارتباط دو جوان با یکدیگر است.

خاطرات پدربزرگ و مادربزرگ از ازدواج پر از داستان های عجیب است. آن نسل ها تا سر سفره عقد نشستند و خطبه عقد خوانده شد چهره یکدیگر را نمی دیدند.

راه دیگر ازدواج از طریق افرادی بود که به عنوان واسطه عمل می کردند و خانواده ها را به یکدیگر معرفی می کردند. واسطه ها افراد خصوصی نبودند، گاه زنانی بودند که به بهانه فروش لباس و البسه و جواهرات و لوازم آرایش به خانه ها می رفتند یا در مراسم مذهبی تعداد دختران خانواده را می دانستند و خبر را به آنها می گفتند. اقوام مرد

موسسات میانجیگری ازدواج
فقدان قانونگذاری در زمینه ایجاد مراکزی برای معرفی ازدواج و همسر موجب شد تا در سال 1400 قانون حمایت از خانواده و جوانان جمعیت برای ترویج و تسهیل ازدواج، تبلیغات اسلامی تصویب شود. این سازمان موظف شد با توجه و مشارکت خانواده ها و بر اساس موازین قانونی و شرعی فرهنگ میانجی گری را از طریق ظرفیت های مردمی در امر انتخاب همسر توسعه دهد. همچنین وزارت ورزش و جوانان به مراکزی که با تایید سازمان تبلیغات اسلامی در امر انتخاب همسر فعال هستند اجازه دهد. این قانون علاوه بر احیای سنت میانجی گری، موجب شد تا ازدواج ها از طریق میانجی گری تنظیم شود.

اکنون با گذشت سه سال از تصویب این قانون، 174 مرکز طلاق در کشور در حال فعالیت هستند و طبق قانون تنها هدف آنها ازدواج دائم است. آن طور که محمد مروار، دبیر شورای بررسی سود سازمان تبلیغات اسلامی می گوید: اکثر سنین مرجع متولدین دهه 60 هستند که 70 درصد آنها دختر و 30 درصد پسر هستند. به گفته وی، 80 تا 90 درصد مراحل ثبت نام در تمامی مراکز یکسان است. به گفته مسئول سازمان تبلیغات، هزینه ثبت نام ۱۵۰ هزار تومان است و برای هر طلاق ۵۰ هزار تومان دریافت می شود.

به این ترتیب پای افراد آگاه و تحصیل کرده در خصوص موضوع معرفی خانواده ها برای ازدواج دوباره کشیده شد و این روش به روال قبلی خود بازگشت. در حال حاضر 174 مرکز طلاق در 27 استان کشور فعال است و پس از مطالعه نکات و خواسته های متقابل آنها، خانواده ها را به یکدیگر معرفی می کنند.

یکی از این مراکز متعلق به گروهی از زنان ساکن تهران است که با ایجاد مرکز طلاق سعی در میانجی گری ازدواج جوانان دارند. بسیاری از خانواده ها برای یافتن شرکای مناسب برای فرزندان خود با این مرکز تماس می گیرند. «ملکه محکور» مدیر این مرکز خیریه است که خانه خود را به مرکز همسان سازی تبدیل می کند و خانواده های دختر و پسر خوشبخت را برای ازدواج معرفی می کند. وی می گوید: وقتی پس از چند ماه آشنایی با آنها کارت ازدواج آنها را دریافت می کنم، خدا را شکر می کنم که توانستم سنت ازدواج و پیوند آسمانی را پایه گذاری کنم.

این بانوی خوب 66 ساله از 20 سالگی پربارترین لحظات زندگی خود را به میانجی گری ازدواج اختصاص داده است. 35 زن خیّر با او همکاری می کنند، اما تعداد متقاضیان آنقدر زیاد است که مجبورند به جای مکان مؤسسه از فضای مجازی استفاده کنند. ماهکور با تاکید بر نحوه انجام روند خواستگاری که بی شباهت به روش سنتی قدیمی نیست، می گوید: ما فرمی را در اختیار متقاضیان قرار می دهیم که شامل تمام جزئیات شغل، تحصیل، درآمد، مسکن، مذهب، نوع پوشش و … باشد. در هر دو طرف ثبت می شود، سپس با همان مشخصات، تاکید می کنیم که با توضیحات ما موافق نباشند با کلمات و متون موجود در فرم مغایرت داشته باشد، در لیست سیاه قرار خواهد گرفت.”

میانجی گری برای ازدواج نیز مرسوم است. مدیر مرکز همسان گازینی این را می گوید و ادامه می دهد: وساطت نیز آداب و اصول خاص خود را دارد که اگر از آنها آگاه نباشیم نمی توانیم به هدف اصلی که سنت ازدواج و فرزندآوری است برسیم. افرادی که برای ما شناخته شده اند در درجات مختلفی هستند. برخی بسیار متدین و پایبند به قوانین اسلام هستند، برخی ثروتمند، برخی از طبقات ضعیف و… شاید تعادلی ایجاد شود و افراد مشابه انتخاب خوبی داشته باشند. حرف من این است که نباید به خصوصیات ظاهری دختر و پسر اکتفا کنیم و وانمود کنیم که این دختر از نظر مردم برای این پسر خوب است! ظاهر مهم است، اما باید خصوصیات اخلاقی طرفین را نیز در نظر گرفت.

گاهی ممکن است مادر ادعا کند که پسرش بسیار مذهبی و با اخلاق است. وقتی دختر را به خانواده معرفی می کنیم در گفتگوی بین آنها متوجه می شویم که صحبت های مادر با خصوصیات پسر منافات دارد. یا مواردی وجود دارد که خانواده دختر خواسته های نامعقولی مانند مهریه سنگین، ازدواج مقرر و… دارند و گاهی دلایل نادرست دیگری وجود دارد که مانع ازدواج جوانان می شود. به نظر من چنین شرایطی در ازدواج های جوان سنگ تمام می شود.

100 ازدواج در سال
اگرچه امروزه دختر و پسر در جامعه، محل کار و دانشگاه با هم هستند و بسیاری از آنها همدیگر را می شناسند. اما این آشنایی به ندرت منجر به ازدواج می شود، زیرا هیچ واسطه ای بین آنها وجود ندارد. این بانوی خوب به این موضوع اشاره می کند و می گوید: مسئله ازدواج از ضروریات جامعه است و با توجه به فرهنگ غربی و آپارتمان ها بر جامعه حاکم شده است، حتی همسایه ها همدیگر را نمی شناسند. پس میانجی گری نقطه اتصال و جدایی در این امر است. هدف ما احیای سنت ازدواج و بچه دار شدن است و پول هدف ما در این زمینه نیست.

هر سال در بین دختر و پسرهایی که بعد از مسابقه همدیگر را ملاقات می کنند، تقریباً 100 نفر از آنها ازدواج می کنند و شنیدن خبر ازدواج آنها بهترین پاداشی است که می گیریم. البته کسانی بودند که طلاق گرفتند اما کار ما مثل شعر معروف «تو نیکی کن و دجله ای که خدا به تو می دهد در بیابان باز می شود». من همیشه به جوانان توصیه می کنم در ازدواج عجله نکنند و با هم آشنا شوند و با تحقیق و مشورت و دیدار با خانواده تصمیم بگیرند.

پایان خبر تینو مدرن