آیا ۱۴ سکه مهریه تصویب شد

خیر، طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ به ۱۴ سکه تا کنون به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده و جنبه قانونی پیدا نکرده است. در حال حاضر، قانون ۱۱۰ سکه کماکان معتبر و لازم الاجراست و هرگونه اخبار مبنی بر تصویب قانون جدید ۱۴ سکه، شایعه و نادرست است. این مقاله به بررسی دقیق وضعیت فعلی و ابهامات موجود می پردازد.

موضوع مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زوجه در عقد نکاح، همواره مورد بحث و توجه جامعه و به ویژه زوجین در شرف ازدواج و افرادی که با چالش های خانوادگی روبرو هستند، بوده است. در سالیان اخیر، اخبار و شایعاتی مبنی بر تصویب قانون مهریه ۱۴ سکه در فضای مجازی و محافل عمومی منتشر شده که ابهامات و نگرانی های زیادی را به دنبال داشته است. این مقاله با هدف شفاف سازی و ارائه اطلاعات دقیق و مستند حقوقی، به بررسی صحت این ادعا و وضعیت کنونی قوانین مهریه در ایران می پردازد تا مخاطبان بتوانند با آگاهی کامل تصمیم گیری کنند.

قانون مهریه فعلی در ایران: سقف ۱۱۰ سکه و ضمانت اجراهای آن

برخلاف آنچه در شایعات اخیر مطرح شده است، قانون مهریه جدید ۱۴ سکه به تصویب نرسیده و قانون حاکم بر مطالبه مهریه در ایران همچنان ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده است. این ماده قانونی به وضوح سقف ضمانت اجرای کیفری برای مهریه را تعیین کرده و پشتوانه مهمی برای حقوق مالی زوجه محسوب می شود.

بررسی ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده بیان می کند که: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.»

این ماده دو بخش اصلی دارد که هر یک از ابعاد مهمی از مهریه را روشن می سازد:

1. تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی: این مقدار از مهریه، دارای ضمانت اجرای کیفری است. این بدان معناست که اگر مردی از پرداخت تا سقف ۱۱۰ سکه مهریه خودداری کند و توانایی مالی او (تمکن مالی) برای پرداخت اثبات نشود یا دادخواست اعسار او رد شود، زوجه می تواند درخواست بازداشت وی را از طریق مراجع قضایی داشته باشد. برای این مقدار مهریه، نیازی به اثبات تمکن مالی زوج از سوی زوجه نیست و فرض بر توانایی پرداخت است، مگر اینکه مرد خود دادخواست اعسار دهد.
2. مازاد بر ۱۱۰ سکه: اگر مهریه تعیین شده بیش از ۱۱۰ سکه باشد، بخش مازاد بر این سقف، صرفاً با اثبات تمکن مالی زوج قابل وصول است. به عبارت دیگر، برای مطالبه این بخش از مهریه، زوجه باید به دادگاه اثبات کند که زوج دارایی و توانایی مالی لازم برای پرداخت این میزان اضافی را دارد. همچنین، مازاد بر ۱۱۰ سکه فاقد ضمانت اجرای کیفری است و در صورت عدم پرداخت، مرد به دلیل آن بازداشت نخواهد شد.

نحوه محاسبه ارزش مهریه نیز همواره بر اساس نرخ روز سکه است. این نکته برای حفظ ارزش واقعی مهریه در طول زمان اهمیت فراوانی دارد و از تضعیف حق زوجه در برابر تورم جلوگیری می کند. ۱۱۰ سکه به عنوان پشتوانه حقوقی زوجه، اهرم قانونی مؤثری برای اطمینان از ایفای تعهدات مالی زوج است.

قانون فعلی مهریه در ایران، سقف ضمانت اجرای کیفری را ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی تعیین کرده است و اخبار مربوط به تصویب قانون جدید ۱۴ سکه صحت ندارد. این ۱۱۰ سکه، پشتوانه حقوقی زوجه برای مطالبه مهریه است.

طرح پیشنهاد کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری به ۱۴ سکه: بررسی جزئیات و چرایی مطرح شدن آن

در سال های اخیر، طرحی مبنی بر کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه مطرح شده است. اهمیت روشن سازی وضعیت این طرح از آن روست که با وجود شایعات فراوان، تا به امروز این پیشنهاد به قانون تبدیل نشده است و صرفاً در مراحل بحث و بررسی در مجلس شورای اسلامی باقی مانده است.

وضعیت کنونی طرح ۱۴ سکه

تاکید مجدد ضروری است که این طرح هنوز در مرحله پیشنهاد و بررسی قرار دارد و به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده است. بنابراین، هرگونه ادعای مبنی بر اجرای قانون جدید مهریه ۱۴ سکه از ابتدای سال ۱۴۰۳ یا هر تاریخ دیگری، نادرست است و باید با دقت و هوشیاری به منابع موثق حقوقی رجوع شود. قانون فعلی ۱۱۰ سکه همچنان پابرجا و لازم الاجراست.

دلایل مطرح شدن طرح ۱۴ سکه

مطرح شدن چنین طرحی، ریشه های مختلفی در مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد. مهمترین دلایل آن عبارتند از:

• کاهش آمار زندانیان مهریه: یکی از اهداف اصلی این طرح، کاهش تعداد مردانی است که به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه روانه زندان می شوند. این مسئله فشار زیادی را بر قوه قضائیه وارد کرده و پیامدهای اجتماعی نامطلوبی به همراه دارد.
• مقابله با مهریه های نامتعارف و کاهش آسیب های اجتماعی: تعیین مهریه های بسیار سنگین و نامتعارف، گاهی اوقات به جای پشتوانه، به ابزاری برای فشار یا حتی سوءاستفاده تبدیل می شود. این طرح با هدف تعدیل این روند و کاهش آسیب های ناشی از آن، مانند افزایش طلاق و دلسردی از ازدواج، مطرح شده است.
• تلاش برای تسهیل ازدواج و تحکیم بنیان خانواده: تصور بر این است که با کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری، جوانان با دغدغه کمتری نسبت به ازدواج اقدام می کنند و این امر می تواند به تسهیل ازدواج و تقویت بنیان خانواده کمک کند.

جزئیات احتمالی طرح (در صورت تصویب)

چنانچه این طرح در آینده به تصویب نهایی برسد (که تا این لحظه رخ نداده است)، ممکن است جزئیات زیر را شامل شود:

• تمرکز بر ضمانت اجرای کیفری (حبس) تا ۱۴ سکه: به این معنا که تنها برای تا ۱۴ سکه، امکان بازداشت مرد در صورت عدم پرداخت وجود داشته باشد.
• وصول مازاد بر ۱۴ سکه (یا ۱۱۰ سکه) صرفاً از طریق حقوقی و با اثبات تمکن مالی: برای مهریه های بالاتر از این سقف (چه ۱۴ سکه و چه ۱۱۰ سکه در قانون فعلی)، مطالبه صرفاً از طریق توقیف اموال و دارایی های مرد و با اثبات توانایی مالی او انجام خواهد شد و شامل حبس نمی شود.

در برخی بحث های پیرامون این طرح، موضوع مالیات مهریه نیز مطرح شده بود. این بحث ها بیشتر در مورد وضع مالیات بر مهریه های بالاتر از یک سقف مشخص (مثلاً ۱۴ سکه یا ۱۱۰ سکه) در صورت تصویب احتمالی قوانین جدید بود. مسئولیت پرداخت این مالیات نیز در صورت تحقق، موضوعی بحث برانگیز بین طرفین ذینفع (زوجه به عنوان دریافت کننده و در برخی موارد زوج) تلقی می شد. با این حال، باید تاکید کرد که در قانون مهریه ۱۴۰۳ یا قوانین فعلی، هیچ گونه مالیاتی بر مهریه اعمال نمی شود و این موارد صرفاً در حد پیشنهادات مطرح در طرح های آتی بوده است.

مفاهیم حقوقی کلیدی مرتبط با مهریه

برای درک صحیح ابعاد حقوقی مهریه و قوانین جاری آن، لازم است با مفاهیم کلیدی مرتبط آشنا شویم. این مفاهیم شامل انواع مهریه، نحوه مطالبه و شرایط خاص مربوط به آن است.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

نوع مهریه ای که در سند ازدواج درج می شود، تأثیر قابل توجهی بر نحوه و شرایط مطالبه آن دارد:

• عندالمطالبه:

  این رایج ترین نوع مهریه است. در مهریه عندالمطالبه، زوجه می تواند بلافاصله پس از وقوع عقد و حتی بدون وقوع طلاق، مهریه خود را مطالبه کند. حق مطالبه مهریه عندالمطالبه، حتی پیش از تمکین زوجه نیز وجود دارد و یکی از حقوق اصلی او محسوب می شود. در صورت عدم پرداخت، مرد مسئولیت حقوقی و در سقف ۱۱۰ سکه، مسئولیت کیفری خواهد داشت.

• عندالاستطاعه:

  در این نوع مهریه، مطالبه و دریافت مهریه منوط به اثبات توانایی مالی زوج است. به عبارت دیگر، زوجه زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت کند زوج از تمکن مالی لازم برای پرداخت مهریه برخوردار است. این شرط، بار اثبات را بر دوش زوجه قرار می دهد و روند مطالبه را پیچیده تر می کند. مهریه عندالاستطاعه فاقد ضمانت اجرای کیفری است، حتی در سقف ۱۱۰ سکه.

دادخواست اعسار در مهریه

زمانی که زوج توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار (به معنی ناتوانی مالی) به دادگاه خانواده تقدیم کند. شرایط و مراحل ارائه این دادخواست به شرح زیر است:

• تعریف اعسار: اعسار حالتی است که فرد به دلیل عدم دسترسی به اموال یا درآمد کافی، قادر به پرداخت دیون خود (مانند مهریه) به صورت یکجا نیست.
• شرایط ارائه دادخواست: زوج باید با ارائه مدارک و مستندات، از جمله لیست اموال، وضعیت درآمد، و شهادت شهود، ناتوانی مالی خود را به دادگاه اثبات کند.
• مراحل ارائه دادخواست: دادخواست اعسار پس از مطالبه مهریه توسط زوجه، به دادگاه خانواده ارائه می شود. دادگاه با بررسی شرایط مالی زوج، در صورت پذیرش اعسار، حکم به تقسیط مهریه صادر می کند.
• اثرات پذیرش اعسار: با پذیرش اعسار، زوج از پرداخت یکجای مهریه معاف شده و ملزم به پرداخت مهریه به صورت اقساطی (ماهانه یا دوره ای) بر اساس توانایی مالی خود می شود.

نحوه مطالبه مهریه

مطالبه مهریه می تواند از دو طریق اصلی انجام شود:

• از طریق اداره ثبت:

  این روش برای مطالبه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه معمولاً سریع تر و کم هزینه تر است، زیرا نیازی به تشکیل پرونده در دادگاه نیست. زوجه با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، درخواست صدور اجراییه می کند. اداره ثبت پس از صدور اجراییه، به شناسایی و توقیف اموال زوج اقدام می کند. مزایای آن شامل سرعت بیشتر و عدم نیاز به دادرسی قضایی اولیه است. اما ممکن است در صورت عدم شناسایی اموال کافی، نیاز به مراجعه به دادگاه باشد.

• از طریق دادگاه خانواده:

  اگر مطالبه مهریه از طریق ثبت نتیجه ندهد، یا مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، زوجه می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده اقدام کند. مراحل شامل ثبت دادخواست، تعیین جلسه دادرسی، و در صورت اثبات حق، صدور حکم پرداخت مهریه است. دادگاه می تواند دستور بررسی اموال زوج را صادر و در صورت عدم پرداخت و اثبات نشدن اعسار (تا سقف ۱۱۰ سکه)، حکم جلب زوج را نیز صادر کند.

مهریه حال و مدت دار

مهریه می تواند به دو صورت کلی تعیین شود:

• مهریه حال: این نوع مهریه به محض وقوع عقد، قابل مطالبه است. زوجه حق دارد بلافاصله پس از عقد آن را درخواست کند و حتی می تواند از تمکین نیز خودداری نماید تا زمانی که مهریه خود را دریافت نکرده است (حق حبس).

• مهریه مدت دار: در این حالت، پرداخت مهریه به زمان یا شرط خاصی موکول شده است، مانند پس از فوت زوج یا پس از گذشت مدت معینی از عقد. در این شرایط، زوجه نمی تواند بلافاصله پس از عقد مهریه را مطالبه کند و باید تا فرا رسیدن زمان یا تحقق شرط مورد نظر صبر کند. مهریه مدت دار در عقد دائم کمتر رایج است و بیشتر در عقدهای موقت کاربرد دارد.

قانون جدید مدت زمان زندان برای مهریه و حکم جلب

بر اساس قوانین فعلی و در ارتباط با ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، مدت زمان زندان برای مهریه و شرایط صدور حکم جلب به شرح زیر است:

• اگر زوج مهریه را تا سقف ۱۱۰ سکه پرداخت نکند و دادخواست اعسار او نیز رد شود یا در صورت پذیرش اعسار، از پرداخت اقساط مهریه سر باز زند، زوجه می تواند درخواست صدور حکم جلب او را از دادگاه داشته باشد.
• مهلت قانونی برای پرداخت مهریه پس از صدور اجراییه معمولاً یک ماه است. اگر زوج در این مدت دادخواست اعسار ندهد یا مهریه را پرداخت نکند، حکم جلب صادر می شود.
• در صورت پذیرش اعسار و تقسیط مهریه، اگر زوج سه قسط متوالی را پرداخت نکند، زوجه مجدداً می تواند درخواست حکم جلب مرد را از دادگاه داشته باشد.
• هدف از این ضمانت اجرا، الزام مرد به پرداخت مهریه و صیانت از حقوق زوجه است، اما همواره تلاش می شود تا با در نظر گرفتن توان مالی زوج، اقساط مهریه به صورت عادلانه تعیین شود.

این مفاهیم، پایه و اساس درک قوانین جدید مطالبه مهریه و هرگونه تغییر احتمالی در آینده هستند و آگاهی از آن ها برای هر فردی که با مسائل خانواده و ازدواج سروکار دارد، ضروری است.

قوانین جدید مطالبه مهریه ۱۴۰۳ و ابهامات پیرامون آن

در سال ۱۴۰۳، همچنان قانون ۱۱۰ سکه به عنوان مبنای مطالبه و اجرای مهریه در ایران معتبر است. با این حال، شایعات و برخی طرح های پیشنهادی در گذشته، ابهاماتی را در خصوص تغییرات احتمالی ایجاد کرده اند که در این بخش به بررسی دقیق آن ها می پردازیم.

تغییرات ادعایی در قانون مهریه

یکی از موضوعاتی که در محافل عمومی و رسانه ای مطرح شده است، بحث مربوط به تغییرات قانون مهریه است که اغلب به تصویب قانون مهریه ۱۴ سکه اشاره دارد. این ادعاها، به ویژه در مورد مواردی چون:

• کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری: همانطور که پیشتر اشاره شد، طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری از ۱۱۰ به ۱۴ سکه، تا کنون به تصویب نهایی نرسیده است. لذا، سقف ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای کیفری (امکان بازداشت مرد در صورت عدم پرداخت و اثبات نشدن اعسار) همچنان پابرجاست.
• برداشتن اصطلاح عندالمطالبه از سند ازدواج: این نیز یکی دیگر از شایعاتی است که در ارتباط با طرح ۱۴ سکه مطرح شده بود. برخی گمانه زنی ها حاکی از آن بود که در صورت تصویب طرح ۱۴ سکه، مهریه به صورت پیش فرض عندالاستطاعه خواهد شد و اصطلاح عندالمطالبه از سند ازدواج حذف می شود. اما این موضوع نیز صرفاً در حد بحث و گمانه زنی بوده و در قوانین فعلی هیچ تغییری در این زمینه ایجاد نشده است. زوجه همچنان می تواند مهریه عندالمطالبه را درخواست کند و این حق او در قانون به رسمیت شناخته شده است.
• مالیات بر مهریه: بحث مالیات مهریه نیز موضوع دیگری است که در کنار طرح ۱۴ سکه مطرح شد. بر اساس گمانه زنی ها، قرار بود برای مهریه های بالاتر از یک سقف مشخص، مالیات پلکانی اعمال شود. اما لازم به ذکر است که در حال حاضر، در قانون مهریه ۱۴۰۳ یا هیچ قانون دیگری، مالیات بر مهریه وجود ندارد. این موضوع صرفاً در حد پیشنهاد و بررسی های اولیه بوده و هیچ گونه جنبه قانونی پیدا نکرده است.

اجرای مهریه عقدهای قبلی

یکی از سوالات مهم و پرتکرار، این است که آیا در صورت تصویب احتمالی قانون جدید مهریه (چه ۱۴ سکه و چه هر تغییر دیگری)، این قوانین عطف به ماسبق می شوند و شامل عقدهای قبلی نیز می گردند؟

اصولاً در حقوق ایران، قوانین عطف به ماسبق نمی شوند، مگر اینکه خود قانونگذار به صراحت چنین اجازه ای را داده باشد. این اصل برای حفظ ثبات حقوقی و اعتماد عمومی به قوانین است. بنابراین، حتی اگر روزی تصویب قانون مهریه ۱۴ سکه یا هر تغییر دیگری رخ دهد، بعید است که این قانون شامل عقدهایی که پیش از تاریخ تصویب آن منعقد شده اند، بشود. به عبارت دیگر، حقوق و تکالیف مربوط به مهریه هایی که با توجه به قوانین قبلی تعیین شده اند، همچنان به قوت خود باقی خواهند بود و قانون جدید صرفاً برای عقدهای آتی لازم الاجرا می شود.

این بدان معناست که زوجین با مهریه های ثبت شده بر اساس قانون ۱۱۰ سکه یا هر میزان بالاتر، همچنان تحت پوشش همان قانون خواهند بود و تغییرات آتی (در صورت تصویب) بر وضعیت آن ها تأثیری نخواهد داشت، مگر اینکه قانونگذار صراحتاً خلاف آن را بیان کند که معمولاً در مسائل حقوق خانواده به دلیل حساسیت و حفظ حقوق مکتسبه، این اتفاق نمی افتد.

مطالبه مهریه از طریق ثبت و دادگاه: روند و مزایا

زمانی که زوجه قصد مطالبه مهریه خود را دارد، می تواند از دو مسیر اصلی، یعنی اداره ثبت یا دادگاه خانواده، اقدام کند. هر یک از این مسیرها، مراحل و ویژگی های خاص خود را دارند که اطلاع از آن ها برای اتخاذ تصمیم صحیح اهمیت دارد.

مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت

مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، یکی از روش های قانونی و رایج است که در سالیان اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. این روش اغلب برای مهریه هایی که به صورت سکه یا سایر موارد مشخص و قابل ارزیابی در سند ازدواج ثبت شده اند، کاربرد دارد.

• مراحل:

  زوجه ابتدا باید به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آن ثبت شده است مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه مهریه را ارائه دهد. دفترخانه پس از بررسی مدارک و اطمینان از صحت درخواست، اجراییه را صادر و به اداره اجرای ثبت اسناد ارسال می کند. اداره ثبت نیز به زوج ابلاغ می کند که ظرف مدت ۱۰ روز نسبت به پرداخت مهریه یا معرفی اموال برای توقیف اقدام کند. در صورت عدم پرداخت یا عدم معرفی اموال، اداره ثبت به شناسایی و توقیف اموال منقول و غیرمنقول زوج، از جمله حساب های بانکی، خودرو، ملک و غیره، اقدام می کند.

• مزایا:

  • سرعت بیشتر: این روش معمولاً از مسیر دادگاه سریع تر است، زیرا نیاز به طی مراحل طولانی دادرسی قضایی ندارد.
  • هزینه کمتر: هزینه های دادرسی در اداره ثبت معمولاً کمتر از هزینه های دادگاه است.
  • عدم نیاز به اثبات تمکن مالی: برای مطالبه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، نیازی به اثبات تمکن مالی زوج نیست.

• معایب:

  • محدودیت در شناسایی اموال: اداره ثبت ممکن است در شناسایی تمام اموال زوج، به ویژه اموالی که به نام دیگران است یا مخفی شده اند، محدودیت داشته باشد.
  • عدم امکان صدور حکم جلب: اداره ثبت صلاحیت صدور حکم جلب زوج را ندارد و در صورت عدم همکاری زوج، پرونده برای ادامه به دادگاه ارجاع می شود.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

در بسیاری از موارد، به ویژه زمانی که مهریه بیش از ۱۱۰ سکه است یا از طریق ثبت نتیجه ای حاصل نشده، زوجه ناگزیر به مراجعه به دادگاه خانواده است.

• مراحل:

  زوجه با تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده، پرونده ای را آغاز می کند. دادگاه پس از ثبت دادخواست، زمانی را برای رسیدگی و جلسه دادرسی تعیین می کند. در این جلسات، طرفین می توانند دلایل و مستندات خود را ارائه دهند. پس از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات، دادگاه رأی صادر می کند. در صورت صدور حکم به نفع زوجه، و عدم پرداخت مهریه توسط زوج، دادگاه می تواند دستور شناسایی و توقیف اموال زوج را صادر کرده و در سقف ۱۱۰ سکه و در صورت عدم اثبات اعسار، حکم جلب زوج را نیز صادر کند.

• مزایا:

  • صلاحیت جامع تر: دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی به تمام ابعاد پرونده، از جمله اعسار زوج و بررسی دقیق اموال او را دارد.
  • امکان صدور حکم جلب: در سقف ۱۱۰ سکه، دادگاه می تواند حکم جلب زوج را صادر کند که اهرم فشار قوی تری برای پرداخت مهریه است.
  • پیگیری پیچیدگی ها: در مواردی که اموال پیچیده یا مخفی شده اند، دادگاه می تواند با ابزارهای قانونی خود پیگیری های دقیق تری انجام دهد.

• معایب:

  • طولانی بودن روند: رسیدگی به پرونده در دادگاه معمولاً زمان برتر از اداره ثبت است.
  • هزینه های بیشتر: هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده) و سایر مخارج در دادگاه معمولاً بالاتر است.

انتخاب هر یک از این مسیرها، بستگی به شرایط پرونده، میزان مهریه، وضعیت مالی زوج و اولویت های زوجه دارد. مشاوره با یک وکیل متخصص خانواده می تواند در انتخاب بهترین مسیر کمک کننده باشد.

نقش مالیات مهریه در قوانین پیشنهادی و وضعیت فعلی

بحث مالیات بر مهریه، هرچند در قانون مهریه ۱۴۰۳ یا هیچ قانون دیگری در حال حاضر به عنوان یک الزام قانونی وجود ندارد، اما در برخی از طرح های پیشنهادی برای اصلاح قوانین مهریه (از جمله طرح کاهش سقف به ۱۴ سکه) مطرح شده بود. این بخش به منظور رفع ابهام و ارائه اطلاعات جامع در خصوص این موضوع پرداخته می شود.

وضعیت فعلی مالیات مهریه

در حال حاضر، مهریه در ایران، چه به صورت نقدی و چه به صورت سکه یا سایر اموال، مشمول هیچ گونه مالیات مستقیم نیست. این بدان معناست که زوجه بابت دریافت مهریه خود، چه ۱۰۰ سکه باشد و چه ۵۰۰ سکه، ملزم به پرداخت مالیات به دولت نیست. این وضعیت برای کلیه مهریه های ثبت شده و مطالبه شده برقرار است و از نظر حقوقی، مهریه به عنوان یک دین شرعی و قانونی محسوب می شود که صرفاً از زوج به زوجه منتقل می گردد و ماهیت درآمدی ندارد که مشمول مالیات شود.

پیشنهادات مطرح شده در مورد مالیات مهریه

در گذشته و در جریان بحث ها پیرامون اصلاح قوانین مهریه، به ویژه در ارتباط با طرح هایی مانند کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری به ۱۴ سکه، ایده هایی در مورد وضع مالیات بر مهریه های بالاتر از یک سقف مشخص مطرح شد. دلایل مطرح شدن این ایده ها عموماً شامل موارد زیر بود:

• کنترل مهریه های نامتعارف: با اعمال مالیات بر مهریه های بسیار بالا، هدف کاهش انگیزه برای تعیین مهریه های نجومی بود تا از بار مالی سنگین بر دوش زوجین و پیامدهای اجتماعی آن کاسته شود.
• ایجاد تعادل: برخی معتقد بودند که مالیات می تواند به نوعی تعادل در موضوع مهریه ایجاد کند و آن را از ابزاری صرفاً مالی به سوی حمایت معقول تر از زوجه سوق دهد.

جزئیات این پیشنهادات، در صورت تصویب احتمالی، می توانست شامل نرخ های مالیاتی پلکانی برای مهریه های بالاتر از سقف معین باشد. به عنوان مثال، ممکن بود برای مهریه های بین ۱۵ تا ۵۰ سکه، نرخ ۱۰ درصد، برای ۵۱ تا ۱۰۰ سکه، نرخ ۲۰ درصد و برای مهریه های بالاتر از ۱۰۰ سکه، نرخ ۳۰ درصد در نظر گرفته شود. همچنین، مسئولیت پرداخت مالیات نیز می توانست بر عهده زوجه به عنوان دریافت کننده مهریه باشد و ثبت مهریه های بالاتر از سقف در دفاتر اسناد رسمی، منوط به ارائه گواهی پرداخت مالیات شود.

اما لازم به تاکید مجدد است که این موارد صرفاً در حد پیشنهادات و گمانه زنی ها در جریان بحث های داخلی مجلس و کارگروه های مربوطه بوده و هیچ گاه به قانون تبدیل نشده اند. بنابراین، تا اطلاع ثانوی، هیچ گونه مالیاتی بر مهریه اعمال نمی شود و این موضوع صرفاً در حوزه ابهامات و شایعاتی است که پیرامون قوانین جدید مطالبه مهریه مطرح می شود.

جمع بندی نهایی و نکات کلیدی در مورد وضعیت مهریه

با توجه به بررسی های انجام شده در این مقاله، می توان به یک جمع بندی روشن و قاطع در خصوص قانون جدید مهریه ۱۴ سکه و سایر ابهامات مرتبط دست یافت.

خلاصه ای از وضعیت فعلی:

نکته اصلی و مهمی که باید همواره به آن توجه داشت، این است که در حال حاضر، هیچ قانونی تحت عنوان قانون جدید مهریه ۱۴ سکه به تصویب نرسیده و در مراجع قانونی کشور لازم الاجرا نیست. تمامی اخبار و شایعاتی که در این زمینه منتشر شده اند، فاقد اعتبار حقوقی هستند.

قانون حاکم بر مهریه، همچنان ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده است که بر اساس آن:

• مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی، دارای ضمانت اجرای کیفری است. به این معنا که در صورت عدم پرداخت و رد شدن دادخواست اعسار زوج، امکان بازداشت وی وجود دارد.
• مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، صرفاً با اثبات تمکن مالی زوج از طریق توقیف اموال و به صورت حقوقی قابل مطالبه است و فاقد ضمانت اجرای کیفری می باشد.
• مفاهیم حقوقی مانند عندالمطالبه و عندالاستطاعه، اعسار، و نحوه مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت یا دادگاه، بدون تغییر و بر اساس قوانین گذشته و رویه های جاری قضایی اعمال می شوند.
• هیچ گونه مالیاتی بر مهریه در قوانین فعلی کشور وضع نشده است و تمامی بحث های مطرح شده در این زمینه، مربوط به طرح های پیشنهادی بوده که به تصویب نرسیده اند.

تأکید بر اهمیت آگاهی از قوانین و مشورت با وکیل متخصص

با توجه به پیچیدگی های مسائل حقوقی خانواده و به ویژه موضوع مهریه، آگاهی دقیق و به روز از قوانین برای جلوگیری از هرگونه مشکل یا سوءتفاهم ضروری است. اطلاعات نادرست و شایعات، می توانند منجر به تصمیمات غلط و پیامدهای ناخواسته شوند. بنابراین:

• همواره به منابع رسمی و معتبر برای کسب اطلاعات حقوقی مراجعه کنید.
• در صورت نیاز به مشاوره حقوقی، حتماً با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت نمایید. وکیل می تواند با توجه به شرایط خاص هر پرونده، راهنمایی های دقیق و کاربردی ارائه دهد و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کند.
• موضوع مهریه، نه تنها یک حق مالی، بلکه نمادی از تعهد و مسئولیت است و باید با دقت و آگاهی کامل نسبت به آن تصمیم گیری شود.

هدف این مقاله، روشن ساختن حقایق پیرامون قانون جدید مهریه ۱۴ سکه و ارائه اطلاعات مستند در خصوص قوانین جاری مهریه در ایران بود. امید است که این توضیحات، به مخاطبان در درک صحیح تر این موضوع و اتخاذ تصمیمات آگاهانه کمک کرده باشد.

فراخوان به اقدام

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه مهریه، حقوق خانواده، یا هرگونه ابهام درباره قوانین جاری و طرح های پیشنهادی، می توانید با وکلای مجرب و متخصص ما تماس حاصل فرمایید. کارشناسان حقوقی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما و ارائه راهکارهای قانونی متناسب با شرایط شما هستند. با آگاهی کامل از حقوق خود، از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.