معماری و طراحی هتل بارین شمشک

در دل رشته کوه های البرز و در نزدیکی یکی از شناخته شده ترین پیست های اسکی ایران سازه ای پدیدار شده که مرزهای معمول میان معماری و طبیعت را به چالش می کشد. اقامتگاه اسکی بارین در شمشک تنها یک مکان برای اقامت نیست؛ بلکه تجلی گاه اندیشه ای نو در طراحی است که می کوشد با محیط پیرامون خود به یگانگی برسد. این پروژه معماری با فرم منحصر به فرد و رویکرد خلاقانه اش در بهره گیری از بستر طبیعی نه تنها پاسخگوی نیازهای عملکردی یک اقامتگاه کوهستانی است بلکه به اثری هنری تبدیل شده که گفتگوی عمیقی با منظره برفی و خطوط سیال کوهستان برقرار می کند. بررسی این اثر برجسته معماری معاصر ایران دریچه ای به سوی درک چگونگی آفرینش فضاهایی می گشاید که همگام با طبیعت نفس می کشند و تجربه ای متفاوت از زیستن در دل کوهستان را ارائه می دهند.

اقامتگاه اسکی بارین پروژه ای استثنایی واقع در منطقه شمشک تهران ایران. این مجموعه اقامتی که توسط استودیو ری را طراحی شده در سال ۱۳۹۰ به بهره برداری رسیده است. مساحت کلی پروژه حدود ۱۰۰۰۰ متر مربع است که فضاهای متنوع اقامتی و خدماتی را در خود جای داده است. موقعیت جغرافیایی بارین در نزدیکی پیست اسکی شمشک دومین پیست اسکی بزرگ کشور اهمیت ویژه ای به آن بخشیده و آن را به مقصدی ایده آل برای علاقه مندان به ورزش های زمستانی و طبیعت گردی در فصول سرد سال تبدیل کرده است. طراحی این سازه با الهام از فرم های طبیعی و با هدف همزیستی با محیط کوهستانی صورت پذیرفته است. نام معماران اصلی این پروژه عباس ریاحی فرد و فریناز رضوی نیکو است که با همکاری تیمی از معماران و طراحان این ایده خلاقانه را به واقعیت تبدیل کرده اند. تیم طراحی شامل اشکان باقری اقدم نوید نصرالله زاده یاسر کریمیان حامد تابش سروش علی پور حسام رئوف پناه مرتضی رهبر علی عاشوری مینا وکیلی مصطفی محمدی علی زرندی و امیر خادمی بوده است. این پروژه به دلیل نوآوری در طراحی و رویکرد پایدار خود موفق به کسب جوایز معتبر معماری شده که نشان دهنده ارزش و اهمیت آن در سطح ملی و بین المللی است.

بررسی نمونه موردی هتل بارین در شمشک به عنوان یک کیس استادی در معماری ابعاد مختلفی از طراحی در بستر طبیعت را آشکار می سازد. این پروژه در منطقه ای با ویژگی های اقلیمی خاص و چشم اندازهای بکر کوهستانی واقع شده است. چالش اصلی در طراحی چنین سازه ای چگونگی هم نشینی با این محیط طبیعی بدون تحمیل فرمی بیگانه یا تقلید صرف از الگوهای سنتی بوده است. هتل بارین با انتخاب فرمی ارگانیک و سیال که تداعی کننده تپه های برفی و خطوط نرم کوهستان است پاسخی خلاقانه به این چالش ارائه می دهد. نمای سفید و یکپارچه ساختمان در فصول سرد سال با برف محیط ترکیب شده و سازه را بخشی از چشم انداز طبیعی جلوه می دهد. این رویکرد برخلاف بسیاری از ساختمان های مرسوم کوهستانی به جای ایجاد تضاد به دنبال هم افزایی با محیط است. مطالعه موردی بارین نشان می دهد که چگونه می توان با درک عمیق بستر سایت و الهام گیری از فرم های طبیعی به معماری دست یافت که هم از نظر عملکردی کارآمد باشد و هم از نظر زیبایی شناسی با محیط اطراف خود در هماهنگی کامل قرار گیرد. این پروژه الگویی موفق از معماری معاصر ایران است که توانسته است راهکارهای نوینی را برای طراحی در مناطق حساس طبیعی ارائه دهد.

معماران پروژه هتل بارین در شمشک عباس ریاحی فرد و فریناز رضوی نیکو از استودیو ری را دیدگاه های خود را در خصوص فرآیند طراحی این اقامتگاه مطرح کرده اند. از زبان معماران ایده اصلی طراحی از طبیعت چشمگیر منطقه به ویژه مناظر پوشیده از برف و خطوط سیال کوه ها الهام گرفته شده است. آن ها این پروژه را فرصتی برای جستجوی رابطه میان طبیعت و معماری و نمایش ایده های جدید برای اصلاح این رابطه می دانستند. هدف این بود که بدون تقلید کورکورانه از مدل های بومی یا کپی برداری از سبک های وارداتی تاریخی به فرمی دست یابند که هم آزاد و انعطاف پذیر باشد و هم به محیط پیرامون خود پاسخ دهد. الهام گیری از ایگلوها پناهگاه های ساکنان بومی قطب شمال به عنوان یک ایده اولیه برای شکل کلی سازه مطرح بوده اما نه به صورت کپی مستقیم. به جای بلوک های یخ از لایه های توپوگرافی برای ایجاد فرم گنبدی استفاده شده است. این تلفیق هوشمندانه فرم های طبیعی (لایه های توپوگرافی) و سازه های انسان ساخت (ایگلو) منبع اصلی الهام برای رسیدن به فرم نهایی بوده است. معماران تأکید دارند که تمامی نیازهای پروژه در بدنه اصلی ساختمان تعریف شده و فضای داخلی نیز با خلوص و یکرنگی شبیه به رفتار برف در پوشاندن زمین طراحی شده است.

طراحی اقامتگاه اسکی بارین توسط شرکت معماری ری را رویکردی خلاقانه و متفاوت در مواجهه با طراحی در مناطق کوهستانی را به نمایش می گذارد. استودیو ری را با مدیریت عباس ریاحی فرد و فریناز رضوی نیکو به دلیل پروژه های نوآورانه و توجه به زمینه سایت و اصول پایدار شناخته شده است. در پروژه بارین این شرکت معماری با تحلیل دقیق بستر طبیعی منطقه شمشک از توپوگرافی سایت و فرم های نرم و منحنی کوه ها الهام گرفته است. این الهام گیری صرفاً در ظاهر ساختمان خلاصه نمی شود بلکه در سازماندهی فضاهای داخلی و نحوه قرارگیری اتاق ها نیز مشهود است. فرم لایه ای ساختمان که یادآور چینه بندی زمین یا توده های برف انباشته شده است نه تنها به لحاظ بصری با محیط هماهنگ است بلکه راهکارهایی برای ایجاد فضاهای داخلی متنوع با دیدهای متفاوت به بیرون ارائه می دهد. شرکت ری را در این پروژه نشان داده است که چگونه می توان با استفاده از زبان معماری مدرن و در عین حال با احترام به زمینه طبیعی و فرهنگی اثری خلق کرد که هم از نظر عملکردی بهینه باشد و هم دارای هویتی قوی و منحصر به فرد باشد. استفاده از رنگ سفید نیز انتخاب هوشمندانه ای بوده که به استتار سازه در فصل زمستان کمک کرده و بر خلوص فرم تأکید دارد.

هدف اصلی از طراحی هتل بارین شمشک فراتر از صرفاً ایجاد یک فضای اقامتی در منطقه اسکی بوده است. معماران به دنبال خلق اثری بودند که به عنوان یک بیانیه معماری رابطه بین طبیعت و سازه انسان ساخت را مورد بازنگری قرار دهد. هدف نمایش این ایده بود که معماری می تواند و باید با محیط پیرامون خود در تعامل باشد بدون آنکه نیازی به تقلید صرف از الگوهای سنتی یا تحمیل سبک های بیگانه باشد. این پروژه قصد داشت نشان دهد که محصول فرآیند طراحی معماری می تواند آزاد انعطاف پذیر و پاسخگو به نیروهای طبیعی محیط باشد. در منطقه ای که پوشیده از برف است و خطوط سیال کوه ها چشم انداز اصلی آن را تشکیل می دهند هدف این بود که ساختمان نیز بخشی از این منظره شود نه عنصری بیگانه. الهام گیری از فرم های طبیعی مانند ایگلو و لایه های توپوگرافی در راستای همین هدف بوده است. این رویکرد به دنبال ایجاد تجربه ای منحصر به فرد برای ساکنان است که در آن مرز میان فضای داخلی و منظره بیرونی کمرنگ شده و حس همزیستی با طبیعت تقویت می شود. در نهایت هدف خلق اثری بود که هم از نظر عملکردی نیازهای یک اقامتگاه اسکی را برآورده کند و هم از نظر مفهومی گفتگوی عمیقی با بستر طبیعی خود برقرار سازد.

اقامتگاه بارین در شمشک یکی از پروژه های معماری ایرانی است که در سطح بین المللی نیز مورد توجه قرار گرفته و جوایز معتبری را کسب کرده است. یکی از مهم ترین این افتخارات برنده شدن جایزه بهترین طرح نوین جهانی در جوایز معماری شیکاگو در سال ۲۰۱۱ (یا ۲۰۱۲ طبق برخی منابع) است. این جایزه که توسط موزه معماری و طراحی شیکاگو و مرکز مطالعات معماری اروپا اهدا می شود به طرح های نوآورانه و برجسته معماری در سراسر جهان اعطا می گردد. کسب این جایزه نشان دهنده کیفیت بالای طراحی خلاقیت و نوآوری در پروژه بارین و توانایی آن در رقابت با آثار برجسته معماری در سطح جهانی است. علاوه بر این اقامتگاه بارین در سال ۱۳۹۰ موفق به کسب رتبه دوم جایزه معمار در بخش ساختمان های عمومی در ایران نیز شده است. این جوایز به ویژه جایزه بین المللی شیکاگو نقش مهمی در معرفی معماری معاصر ایران به جهان و تأیید رویکردهای نوین در طراحی داخلی و خارجی در کشور داشته اند. قرار گرفتن در شورت لیست فستیوال جهانی معماری (WAF) در سال ۲۰۱۲ نیز از دیگر افتخارات این پروژه محسوب می شود که بر اعتبار و اهمیت آن در جامعه معماری جهانی می افزاید.

در زمینه مدارک فنی مربوط به پروژه اقامتگاه اسکی بارین اطلاعات جامع و دقیقی در منابع عمومی کمتر یافت می شود اما با توجه به ماهیت پروژه و موقعیت آن در منطقه ای کوهستانی با بارش برف سنگین می توان به ضرورت وجود مدارک فنی دقیق و پیچیده در این زمینه پی برد. مدارک فنی در چنین پروژه هایی شامل نقشه های سازه تفصیلی با در نظر گرفتن بارهای برف و باد جزئیات اجرایی عایق بندی حرارتی و رطوبتی برای مقابله با سرمای شدید و نفوذ رطوبت نقشه های تأسیسات مکانیکی شامل سیستم های گرمایشی کارآمد (مانند گرمایش از کف) و تهویه مناسب برای فضاهای داخلی و نقشه های تأسیسات برقی و سیستم های روشنایی متناسب با کاربری اقامتی است. همچنین جزئیات فنی مربوط به نما و متریال های استفاده شده در آن برای مقاومت در برابر عوامل جوی و حفظ زیبایی بصری سازه در طول زمان از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به فرم منحصر به فرد و ارگانیک ساختمان طراحی سازه احتمالاً از پیچیدگی های خاصی برخوردار بوده و نیازمند محاسبات دقیق و استفاده از تکنیک های پیشرفته مهندسی سازه بوده است تا پایداری و ایمنی لازم در برابر نیروهای وارده تأمین شود. مدارک فنی همچنین شامل نقشه های معماری اجرایی مقاطع طولی و عرضی جزئیات اتصالات و نحوه اجرای لایه های مختلف نما و سقف است که همگی برای اجرای دقیق طرح معماری ضروری هستند.

تحلیل معماری هتل بارین شمشک اغلب در قالب پاورپوینت و ارائه‌های بصری صورت می‌گیرد تا ابعاد مختلف پروژه به‌طور جامع معرفی و تبیین شود. یک پاورپوینت تحلیل معمولاً با معرفی پروژه موقعیت جغرافیایی آن در شمشک و بستر سایت آغاز می‌شود. سپس به معرفی تیم طراحی معماران اصلی و شرکت معماری ری را پرداخته می‌شود. بخش مهمی از تحلیل به کانسپت طراحی و ایده‌های اصلی پشت شکل‌گیری فرم ساختمان اختصاص دارد؛ از جمله الهام‌گیری از طبیعت فرم‌های ایگلو و لایه‌های توپوگرافی. در ادامه پلان‌های طبقات مختلف مقاطع طولی و عرضی و نماهای ساختمان برای نمایش سازماندهی فضایی و ارتباطات داخلی و خارجی ارائه می‌شوند. تصاویر سه‌بعدی و رندرهایی از فضای داخلی و خارجی به درک بهتر حجم و فرم و همچنین کیفیت فضایی پروژه کمک می‌کنند. تحلیل سایت شامل بررسی اقلیم توپوگرافی و دید و منظر نیز بخشی از این ارائه است. در نهایت به معرفی متریال‌های استفاده شده جزئیات فنی (در صورت لزوم) و جوایز و افتخارات کسب شده توسط پروژه پرداخته می‌شود. این نوع تحلیل بصری به معماران دانشجویان معماری و علاقه‌مندان کمک می‌کند تا پیچیدگی‌ها و نوآوری‌های پروژه بارین را به‌طور عمیق‌تری درک کنند و از آن به عنوان یک نمونه موردی الهام‌بخش استفاده نمایند.

معمار هتل بارین شمشک کیست؟

معماران اصلی پروژه اقامتگاه اسکی بارین در شمشک آقای عباس ریاحی فرد و خانم فریناز رضوی نیکو از استودیو معماری ری را هستند که این طرح خلاقانه را هدایت و اجرا کرده اند.

هتل بارین شمشک چه ویژگی های معماری خاصی دارد؟

ویژگی های خاص آن شامل فرم ارگانیک و لایه ای الهام گرفته از طبیعت و ایگلو نمای سفید یکپارچه هماهنگ با برف و رویکردی نوآورانه در همزیستی معماری با محیط کوهستانی است.

هتل بارین چه جوایز معتبر معماری را کسب کرده است؟

این پروژه برنده جایزه بهترین طرح نوین جهانی شیکاگو در سال ۲۰۱۱/۲۰۱۲ و رتبه دوم جایزه معمار در بخش ساختمان های عمومی در سال ۱۳۹۰ شده است.

هدف اصلی از طراحی هتل بارین شمشک چه بوده است؟

هدف اصلی نمایش رابطه ای نوین و منعطف میان طبیعت و معماری پاسخگویی به محیط پیرامون و خلق تجربه ای منحصر به فرد از زیستن در دل کوهستان بدون تقلید صرف بوده است.

موقعیت دقیق اقامتگاه اسکی بارین کجاست؟

اقامتگاه اسکی بارین در منطقه شمشک در استان تهران ایران واقع شده و در فاصله حدود یک کیلومتری از پیست اسکی شمشک قرار دارد.

چه شرکتی مسئول طراحی معماری هتل بارین بوده است؟

شرکت مسئول طراحی معماری اقامتگاه اسکی بارین استودیو ری را (Rira Architecture Studio) به مدیریت عباس ریاحی فرد و فریناز رضوی نیکو بوده است.