معایب سند تک برگ

سند تک برگ، با هدف افزایش امنیت و دقت در معاملات ملکی، جایگزین اسناد دفترچه ای قدیمی شده است. این تغییر اگرچه مزایایی به همراه داشته، اما با چالش ها و نقاط ضعفی نیز همراه است که می تواند بر فرآیندهای خرید، فروش و نگهداری ملک تأثیر بگذارد. شناخت دقیق این مشکلات برای هر ذی نفعی ضروری است تا بتواند با آگاهی کامل تصمیم گیری کند.

چرا شناخت معایب سند تک برگ اهمیت دارد؟

تحول در نظام ثبتی کشور با معرفی سند مالکیت تک برگی، گامی مهم در جهت الکترونیکی شدن و افزایش امنیت معاملات ملکی محسوب می شود. این اسناد که جایگزین سندهای دفترچه ای قدیمی شدند، مزایای متعددی در زمینه کاهش جعل، یکپارچگی اطلاعات و دقت بیشتر داشتند. با این حال، همانند هر سیستم جدیدی، سند تک برگ نیز خالی از اشکال و چالش نیست. برای خریداران، فروشندگان، مالکان فعلی، سرمایه گذاران و حتی مشاوران املاک، درک صحیح از این نواقص حیاتی است تا بتوانند با دیدی واقع بینانه به تحلیل و تصمیم گیری بپردازند. این آگاهی به افراد کمک می کند تا از مشکلات احتمالی پیشگیری کرده، معاملات خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند و در صورت لزوم، راهکارهای مناسب را برای مواجهه با معایب سند تک برگ اتخاذ کنند.

مروری کوتاه بر مزایای سند تک برگ: تصویری جامع و متعادل

قبل از پرداختن به جزئیات معایب سند تک برگ، لازم است به صورت مختصر به مزایای آن نیز اشاره کنیم تا دیدگاهی جامع و متعادل ارائه شود. سند تک برگ با هدف مدرن سازی سیستم ثبت اسناد و املاک کشور معرفی شد و ویژگی های مثبتی را به همراه داشت که از جمله مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایمنی بالاتر در برابر جعل: به دلیل استفاده از هولوگرام های امنیتی، بارکد یکتا و ثبت سیستمی، جعل سند تک برگ بسیار دشوارتر از اسناد دفترچه ای است.
• دقت بیشتر در اطلاعات: اطلاعات ملک و مالک به صورت ماشینی و با دقت بالا چاپ می شوند، که خطاهای انسانی ناشی از دست نویسی را به حداقل می رساند و خوانایی سند را بهبود می بخشد.
• یکپارچگی اطلاعات: تمامی جزئیات ملک و مالک در یک برگ مجتمع شده و در سیستم یکپارچه سازمان ثبت نگهداری می شود، که دسترسی به اطلاعات را تسهیل می کند.
• صدور سند مجزا برای هر مالک مشاع: در املاک دارای مالکین متعدد (مشاع)، برای هر یک از شرکا سند جداگانه ای صادر می شود که از بروز اختلافات احتمالی در نگهداری سند واحد جلوگیری می کند.
• صرفه جویی در مصرف کاغذ: کاهش حجم سند از چندین صفحه به یک برگ، به کاهش مصرف کاغذ کمک می کند.
• کاهش مراجعات حضوری: فرآیند صدور و ارسال سند از طریق پست، هدف اولیه کاهش نیاز به مراجعه حضوری مالکین به ادارات ثبت را دنبال می کرد.

این مزایا، سند تک برگ را به ابزاری قدرتمند در ارتقاء امنیت و شفافیت معاملات ملکی تبدیل کرده اند، اما در کنار آن، مشکلات سند تک برگ نیز وجود دارد که بررسی آن ها به همان اندازه اهمیت دارد.

معایب اصلی و تفصیلی سند تک برگ

با وجود مزایای ذکر شده، سند تک برگ با چالش ها و معایب قانونی سند تک برگ نیز همراه است که شناخت آن ها برای هر کسی که با معاملات ملکی سروکار دارد، ضروری است. این معایب می توانند بر فرآیندهای اداری، مالی و حتی حقوقی تأثیر بگذارند و مشکلاتی را برای مالکان و ذی نفعان ایجاد کنند.

۱. هزینه های مضاعف و غیرمنطقی در هر انتقال

یکی از مهم ترین معایب سند تک برگ، لزوم تعویض و صدور سند جدید پس از هر نقل و انتقال مالکیت است. این فرآیند برخلاف سندهای دفترچه ای قدیمی که در آن صرفاً نقل و انتقال در صفحات بعدی درج می شد، هزینه های اضافی قابل توجهی را به خریدار تحمیل می کند. این هزینه ها شامل موارد گوناگونی از جمله تعرفه های قانونی ثبت، هزینه های پستی برای ارسال سند جدید، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض مرتبط می شود که به طور سالانه و بعضاً با نرخ های قابل توجهی افزایش می یابد.

این موضوع به ویژه در مواردی که املاک دارای ارزش پایین هستند، املاک مشاع با تعداد زیاد مالکین، یا املاک ورثه ای که نیاز به تقسیم و انتقال سهم به ورثه متعدد دارند، می تواند به یک چالش مالی جدی تبدیل شود. تصور کنید ملکی با ارزش نسبتاً کم، بین ۱۰ ورثه تقسیم شود؛ هر یک از ورثه باید برای سهم خود سند تک برگ جداگانه دریافت کند و این یعنی ضربدر ۱۰ شدن هزینه های صدور سند. این امر با مفهوم صرفه اقتصادی و منطق هزینه-فایده در بسیاری از موارد در تضاد است.

لزوم تعویض سند تک برگ در هر نقل و انتقال، می تواند هزینه های گزاف و غیرمنطقی را به ویژه برای املاک با مالکان متعدد یا ارزش پایین تحمیل کند که این یکی از مهمترین مشکلات سند تک برگ محسوب می شود.

مقایسه با سند دفترچه ای به وضوح نشان می دهد که در گذشته، تنها یک بار هزینه صدور سند اولیه پرداخت می شد و در نقل و انتقالات بعدی، صرفاً حق الثبت و حق التحریر بابت درج انتقال در دفترچه سند دریافت می گردید که به مراتب کمتر از هزینه سند تک برگ کنونی بود. این افزایش هزینه، خود به تنهایی می تواند عامل بازدارنده ای برای برخی معاملات و یا نارضایتی مالکین باشد.

۲. کیفیت پایین و کم دوام بودن کاغذ سند

سند مالکیت، نمادی از مهم ترین دارایی فرد است و انتظار می رود که از کیفیت و دوام بالایی برخوردار باشد. با این حال، در ابتدای صدور سندهای تک برگ، از کاغذ معمولی واتر مارک (مشابه کاغذهای مورد استفاده در دفاتر اسناد رسمی) استفاده می شد. این انتخاب، با توجه به ارزش مادی بالای ملک، اغلب موجب گلایه و نارضایتی مردم می شد. یک سند که بیانگر مالکیت صدها میلیون یا میلیاردها تومان دارایی است، باید از نظر فیزیکی نیز مقاوم و بادوام باشد تا در برابر عوامل محیطی و گذر زمان مقاومت کند.

خسارات احتمالی ناشی از پاره شدن، خیس شدن، یا از بین رفتن سند فیزیکی، می تواند منجر به فرآیندهای زمان بر و پرهزینه برای اخذ المثنی شود. اگرچه مسئولین ذیربط به این نقیصه پی برده و در سال های اخیر شاهد بهبود کیفیت کاغذ سند تک برگ و ضخیم تر شدن آن هستیم، اما همچنان این انتقاد وجود دارد که برای سندی با این اهمیت، باید از کاغذی با مقاومت بالاتر، مثلاً مقوایی روغنی یا مواد پلیمری مقاوم در برابر آب و پارگی، استفاده شود. این ضعف در کیفیت فیزیکی، یکی از نواقص سند تک برگ است که می تواند در طولانی مدت مشکل ساز باشد.

۳. معضلات چاپی و کمبود فضای درج اطلاعات جامع

طراحی و چاپ سند تک برگ نیز با چالش هایی همراه است که می تواند دسترسی به اطلاعات حیاتی را دشوار سازد. فونت های ریز و گاه ناخوانا، به ویژه در بخش جزئیات ملک یا محدودیت ها، از جمله مواردی است که اغلب مورد انتقاد قرار می گیرد. همچنین، مشاهده می شود که در برخی موارد، مطالب چاپی جدید بر روی عناوین یا اطلاعات قبلی درج شده و باعث تداخل و کاهش وضوح می شود.

نقص مهم دیگر، عدم وجود بخش های اختصاصی و مشخص برای درج اطلاعات بسیار مهمی نظیر پارکینگ و انباری، شرایط ترهین (رهن)، وجود بازداشتی یا محدودیت های نقل و انتقال، و همچنین حقوق ارتفاقی و انتفاعی (مانند حق عبور، حق مجری و غیره) است. این اطلاعات که برای هر خریدار و دفاتر اسناد رسمی حیاتی هستند، یا به صورت مبهم در قسمت های دیگر سند درج می شوند و یا یافتن آن ها مستلزم صرف زمان و دقت فراوان است. پنهان ماندن یا دشواری دسترسی به این جزئیات می تواند به سوءتفاهم ها، اختلافات حقوقی و حتی خسارات مالی برای طرفین معامله منجر شود. بازنگری در طراحی گرافیکی و ساختاری سند برای اختصاص فضاهای مشخص و خوانا به این اطلاعات ضروری به نظر می رسد تا از محدودیت های چاپی سند تک برگ کاسته شود.

۴. طولانی بودن زمان تحویل و دریافت سند توسط مالکین

یکی از اهداف اصلی ارسال پستی سند تک برگ، کاهش مراجعات فیزیکی مردم به ادارات ثبت و تسهیل فرآیند تحویل بود. با این حال، در عمل، این هدف به طور کامل محقق نشده و شاهد تأخیرهای طولانی در تحویل سند به دست مالکین هستیم. گاهی اوقات این تأخیرها به چندین ماه می رسد، به ویژه در دوره های اوج معاملات ملکی (مانند ماه های پایانی سال). این فرآیند طولانی، نه تنها بر سرعت انجام معاملات و انتقال مالکیت تأثیر منفی می گذارد، بلکه باعث نارضایتی و بلاتکلیفی مالکین می شود.

مالکی که مبلغ زیادی بابت خرید ملک پرداخت کرده است، انتظار دارد سند مالکیت خود را در اسرع وقت دریافت کند. طولانی شدن این انتظار می تواند نگرانی هایی را در خصوص اعتبار معامله یا مشکلات احتمالی ایجاد کند. این تاخیرها، شیرینی الکترونیکی شدن و عدم نیاز به مراجعه حضوری را تا حد زیادی از بین می برد و یکی از چالش های سند تک برگی است که نیاز به بهبود در فرآیندهای پستی و هماهنگی بین سازمان ثبت و شرکت پست دارد. این موضوع می تواند از پیامدهای تاخیر در دریافت سند تک برگ محسوب شود.

۵. تحمیل امور اداری و مسئولیت به دفاتر اسناد رسمی بدون حق الزحمه کافی

با تغییر سیستم به سند تک برگ، وظایف دفاتر اسناد رسمی در فرآیند انتقال سند افزایش یافته است. دفاتر موظف اند پس از انجام معامله، سند قدیمی (در صورت وجود) یا مدارک لازم برای صدور سند تک برگ جدید را از فروشنده دریافت کرده و به همراه فرم های تکمیل شده و فیش های مربوط به هزینه های ثبتی و پستی، به اداره ثبت یا دفاتر پستی مستقر در ادارات ثبت تحویل دهند. این فرآیند، مستلزم صرف زمان زیاد و معطلی برای نمایندگان دفاتر اسناد رسمی است و بار اداری قابل توجهی را بر دوش آن ها می گذارد.

انتقاد اصلی در این زمینه، عدم تخصیص حق الزحمه مناسب برای این حجم از کار و مسئولیت است. عملاً بخشی از وظایف سازمان ثبت اسناد و املاک و شرکت پست به دفاتر اسناد رسمی محول شده، بدون آنکه جبران مالی کافی برای آن در نظر گرفته شود. حق التحریر تنظیم اسناد غیرمنقول در ایران، به خودی خود بسیار پایین است و این وظایف اضافی بدون دستمزد، به نوعی تحمیل کار رایگان به دفاتر محسوب می شود. این وضعیت، بر کیفیت خدمات ارائه شده و رضایت کارکنان دفاتر اسناد رسمی نیز تأثیرگذار است و یکی از مسائل دفاتر اسناد رسمی و سند تک برگ محسوب می شود.

۶. عدم یکپارچگی زیرساخت های نرم افزاری و ادامه اقدامات دستی

هدف از معرفی سند تک برگ و الکترونیکی شدن فرآیندها، کاهش حداکثری دخالت دستی و افزایش سرعت و دقت از طریق سیستم های ماشینی بود. اما در عمل، زیرساخت های نرم افزاری موجود در دفاتر اسناد رسمی با سیستم یکپارچه سازمان ثبت، هماهنگی کامل را ندارند. این ناهماهنگی باعث می شود که بسیاری از اقدامات، همچنان به صورت دستی انجام شوند و امکان ثبت کامل ماشینی و آنی اطلاعات وجود نداشته باشد.

تفاوت در برنامه های مورد استفاده توسط دفاتر اسناد رسمی در سراسر کشور نیز به این مشکل دامن می زند. این فقدان یکپارچگی، سرعت کار را کاهش داده، احتمال بروز خطا را افزایش می دهد و از بهره وری کامل سیستم الکترونیکی جلوگیری می کند. تا زمانی که یک بستر نرم افزاری واحد و کاملاً هماهنگ بین دفاتر اسناد رسمی و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ایجاد نشود، بهره وری کامل از سیستم سند تک برگ امکان پذیر نخواهد بود و اقدامات دستی به عنوان یک عیوب سند تک برگ باقی خواهند ماند.

۷. غلبه حاشیه بر متن و عدم اقناع بصری (طراحی سند)

سند مالکیت، علاوه بر اعتبار حقوقی، دارای ارزش روانی و بصری نیز هست. به عنوان سندی که مهم ترین دارایی افراد را به نمایش می گذارد، انتظار می رود طراحی آن نیز با اهمیت محتوایش تناسب داشته باشد. اما در طراحی سند تک برگ، به ویژه در ابعاد A4، گاهی مشاهده می شود که فضای حاشیه و تزئینات، بیش از حد لازم و به قیمت کاهش فضای متن مورد استفاده قرار گرفته است. این نسبت نامناسب، باعث می شود که سند از نظر بصری چندان گیرا و فاخر به نظر نرسد.

اهمیت روانی داشتن یک سند زیبا و باپرستیژ برای مالک، نباید نادیده گرفته شود. سندی که فضای اصلی اطلاعات آن کم و حاشیه های آن زیاد باشد، ممکن است حس مطلوبیت و ارزش متناسب با ملک را به مالک منتقل نکند. این موضوع، هرچند ممکن است در نگاه اول یک نقیصه جزئی به نظر برسد، اما در درازمدت بر ادراک عمومی و رضایت مالکین تأثیر می گذارد و یکی از نکات منفی سند تک برگ است که می تواند با بازنگری در طراحی بهبود یابد.

۸. عدم نمایش تاریخچه کامل مالکیت

یکی دیگر از معایب سند تک برگ، عدم نمایش کامل زنجیره مالکان قبلی در متن خود سند است. سند تک برگ صرفاً اطلاعات آخرین مالک را نشان می دهد و برای دسترسی به سوابق مالکیتی و تاریخچه انتقال ملک، باید به ادارات ثبت اسناد و املاک مراجعه و استعلامات لازم را انجام داد. این در حالی است که در سندهای دفترچه ای قدیمی (سند منگوله دار)، تمامی نقل و انتقالات و مالکان پیشین در صفحات مختلف سند درج می شد و به راحتی قابل مشاهده بود.

این ویژگی می تواند در برخی معاملات خاص که بررسی سوابق کامل ملک از اهمیت ویژه ای برخوردار است (مانند معاملات بزرگ، املاک قدیمی، یا مواردی که نیاز به بررسی دقیق منشأ مالکیت وجود دارد)، مشکل ساز باشد. عدم دسترسی سریع و آسان به این اطلاعات، می تواند فرآیند بررسی های حقوقی و مالی را طولانی تر و پیچیده تر کند و نیاز به مراجعات مکرر به مراجع ذیصلاح را ایجاد نماید. این نقص در شفافیت تاریخچه، می تواند یکی از چالش های سند تک برگی برای برخی از کاربران باشد. در مقایسه با سند منگوله دار که جزئیات تاریخچه مالکیت را در خود داشت، این مورد یکی از نقاط ضعف محسوب می شود.

۹. آشنایی کم مالکین و برخی کاربران با فرآیندهای جدید

با هر تحول سیستمی، نیاز به آموزش و اطلاع رسانی گسترده احساس می شود. فرآیندهای مرتبط با سند تک برگ، به ویژه برای عموم مردم که با روال های سنتی سند دفترچه ای خو گرفته بودند، می تواند پیچیده و نامأنوس باشد. آشنایی کم مالکین، خریداران، و حتی برخی از فعالان بازار املاک با جزئیات این فرآیندها، قوانین و مقررات جدید، و نحوه استعلام و پیگیری سند، می تواند منجر به بروز خطاها، تأخیرها، و سردرگمی شود.

نیاز به آگاهی بخشی مستمر و ارائه راهنماهای جامع و قابل فهم، برای جلوگیری از بروز اشتباهات سند تک برگ ناشی از ناآگاهی، حیاتی است. در غیر این صورت، پیچیدگی های اداری و فنی، به جای تسهیل، مانع از انجام روان و سریع امور خواهد شد و می تواند موجب نارضایتی کاربران شود. آموزش های عمومی و تخصصی، می تواند به کاهش این معضل و افزایش بهره وری از سیستم جدید کمک کند. این امر به خصوص در مبحث معایب تبدیل سند دفترچه ای به تک برگ خود را نشان می دهد، جایی که کاربران باید با فرآیندهای جدید خو بگیرند.

۱۰. وابستگی شدید به سیستم های الکترونیکی و احتمال خطاهای سیستمی

اگرچه الکترونیکی شدن فرآیندها مزایای زیادی دارد، اما وابستگی کامل به سیستم های رایانه ای و شبکه های اطلاعاتی، خطرات خاص خود را نیز به همراه دارد. هرگونه قطعی سیستم، نقص فنی، حمله سایبری، یا نیاز به به روزرسانی های بلندمدت، می تواند کل فرآیند صدور و استعلام سند را متوقف یا مختل کند. این موضوع به ویژه در شرایطی که معاملات ملکی از حساسیت و فوریت بالایی برخوردار هستند، می تواند پیامدهای جدی داشته باشد.

امنیت بالای زیرساخت های فناوری اطلاعات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و پایداری شبکه، از اهمیت حیاتی برخوردار است. در صورت بروز هرگونه خطا یا اختلال سیستمی، رفع آن ممکن است زمان بر باشد و این موضوع می تواند پیامدهای تاخیر در دریافت سند تک برگ را به همراه داشته باشد. همچنین، خطاهای انسانی در ورود اطلاعات اولیه به سیستم، می تواند منجر به بروز اشتباهات سند تک برگ شود که تصحیح آن ها نیز فرآیند خاص خود را دارد و پیچیدگی های اداری را افزایش می دهد.

راهکارهای عملی برای مواجهه با معایب سند تک برگ

شناخت مشکلات سند تک برگ گام اول است، اما مهم تر از آن، دانستن راهکارهای عملی برای کاهش این چالش ها و انجام معاملات با حداقل ریسک است. با رعایت برخی نکات و اقدامات پیشگیرانه، می توان از بسیاری از تبعات منفی احتمالی جلوگیری کرد.

قبل از معامله ملک دارای سند تک برگ

آگاهی و تحقیق پیش از هر اقدامی، کلید موفقیت در معاملات ملکی است:

• استعلام دقیق و کامل سند: همواره قبل از هرگونه معامله، از طریق دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت اسناد و املاک، نسبت به استعلام جامع سند اقدام کنید. این استعلام شامل وضعیت بازداشتی، رهن، حقوق ارتفاقی و هرگونه محدودیت دیگر است.
• مشاوره با وکیل یا کارشناس حقوقی ملک: در معاملات بزرگ و پیچیده، حتماً از مشاوره تخصصی وکلای ملکی یا کارشناسان حقوقی با تجربه استفاده کنید. آن ها می توانند نکات پنهان حقوقی را شناسایی کرده و شما را از معایب قانونی سند تک برگ آگاه سازند.
• بررسی دقیق تمامی مفاد و حواشی سند: به تمامی جزئیات درج شده در سند، از جمله بخش مربوط به پارکینگ، انباری، حدود اربعه ملک، و هرگونه توضیحات اضافی با دقت توجه کنید. عدم توجه به این جزئیات می تواند در آینده مشکل ساز شود.

حین انجام معامله با سند تک برگ

دقت در تنظیم اسناد و انتخاب مراجع معتبر، از اهمیت بالایی برخوردار است:

• تأکید بر درج جزئیات کامل در قولنامه ها و مبایعه نامه ها: تمامی توافقات، شرایط خاص، و جزئیات مربوط به ملک و تاریخچه آن را به دقت و با جزئیات کامل در قراردادهای اولیه (قولنامه و مبایعه نامه) درج کنید. این کار به عنوان پشتوانه ای در صورت بروز اختلاف عمل خواهد کرد.
• انتخاب دفاتر اسناد رسمی مطلع و معتبر: دفاتر اسناد رسمی نقش کلیدی در فرآیند انتقال سند دارند. دفتری را انتخاب کنید که دارای تجربه کافی در زمینه معاملات ملکی و آشنا با آخرین بخشنامه ها و رویه های سازمان ثبت باشد.
• پیگیری مراحل قانونی: از همان ابتدا، مراحل قانونی انتقال سند را به دقت پیگیری کنید و از وضعیت مدارک و فرآیند صدور سند جدید مطلع باشید.

پس از انجام معامله و دریافت سند جدید

حفاظت و پیگیری فعال، برای حفظ حقوق شما ضروری است:

• پیگیری فعالانه وضعیت پستی سند جدید: از طریق شماره پیگیری پستی که توسط دفترخانه یا اداره ثبت ارائه می شود، به طور منظم وضعیت ارسال و تحویل سند جدید را پیگیری کنید تا از زمان صدور سند تک برگ و رسیدن آن به دستتان مطمئن شوید.
• نگهداری دقیق و ایمن از سند فیزیکی: سند تک برگ را در محلی امن و به دور از رطوبت، گرما و عوامل آسیب زا نگهداری کنید. تهیه کپی های معتبر و نگهداری دیجیتال از سند نیز توصیه می شود.
• بررسی نهایی اطلاعات: پس از دریافت سند جدید، تمامی اطلاعات درج شده در آن را با دقت با اطلاعات ملک و مشخصات خود مقایسه و از صحت آن ها اطمینان حاصل کنید. در صورت مشاهده هرگونه مغایرت، فوراً با مرجع صادرکننده تماس بگیرید.

جمع بندی و نتیجه گیری: سند تک برگ، گامی رو به جلو با نیاز به اصلاحات

سند تک برگ به عنوان تحولی مهم در نظام ثبت اسناد و املاک کشور، با هدف ارتقاء امنیت، دقت و شفافیت در معاملات ملکی معرفی شد. این اسناد، مزایای قابل توجهی از جمله افزایش ایمنی در برابر جعل، دقت ماشینی در درج اطلاعات، و یکپارچگی سیستمی را به همراه داشته اند که همگی در جهت ایجاد اعتماد بیشتر در بازار املاک و مستغلات گام برمی دارند.

با این حال، همانطور که به تفصیل بررسی شد، این سیستم نوین نیز با معایب سند تک برگ و چالش هایی روبروست که نمی توان از آن ها چشم پوشی کرد. هزینه های مضاعف و گاه غیرمنطقی در هر انتقال، کیفیت پایین کاغذ در نسخه های اولیه، معضلات چاپی و کمبود فضا برای درج اطلاعات حیاتی، طولانی بودن زمان تحویل سند، تحمیل بار اداری بدون حق الزحمه کافی به دفاتر اسناد رسمی، عدم یکپارچگی کامل زیرساخت های نرم افزاری و تداوم اقدامات دستی، غلبه حاشیه بر متن در طراحی بصری، و عدم نمایش تاریخچه کامل مالکیت، از جمله مهمترین مشکلات سند تک برگ هستند که نیاز به بازنگری و اصلاح دارند.

هدف از طرح این نقدها، زیر سؤال بردن اصل تحول نیست، بلکه نقد سازنده و دلسوزانه است تا سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بتواند با شناسایی دقیق این نواقص، در جهت رفع آن ها و بهبود مستمر سیستم گام بردارد. «الاحسان بالاتمام»؛ یعنی کمال هر احسانی به تمام کردن آن است. تکمیل این پروژه بزرگ ملی با رفع کاستی ها، می تواند به ارتقاء هرچه بیشتر رضایت عمومی و افزایش کارایی نظام ثبتی کشور منجر شود. این اصلاحات می تواند به این سوال پاسخ دهد که سند منگوله دار بهتر است یا تک برگ، با ارائه یک سند تک برگ با کیفیت تر و کارآمدتر.

برای مالکان، خریداران و فروشندگان املاک، توصیه می شود با آگاهی کامل از مزایا و معایب سند تک برگ، در تمامی مراحل معاملات ملکی خود دقت و هوشیاری لازم را به کار گیرند و در صورت نیاز، از مشاوره های حقوقی و تخصصی بهره مند شوند. این رویکرد آگاهانه، می تواند به کاهش ریسک ها و اطمینان از صحت و سلامت فرآیندهای مربوط به مالکیت کمک شایانی کند.