رضا شاه،خود خدا (4) – تینو مدرن

کریستین دلانو مورخ فرانسوی در کتاب «ساواک» می نویسد:
«رضاشاه وقتی می خواست قاجاریه را از سلطنت خلع کند، خود را مانعی در برابر بلشویسم نشان داد و در ایام عزاداری محرم از زنجیر زدن دسته های عزاداری دریغ نکرد. تاج و تخت بلافاصله با بیرون راندن دین از جامعه، قدرت خود را محدود کرد. صفحه 592″
پتراوری که از مشهورترین صاحب نظران تاریخ و ادبیات ایران در جهان و از محققان مشهور کمبریج است، در کتاب «ایران مدرن» چنین می نویسد:
«در 17 دی 1335 (26 دی 1314) رضاشاه به همراه ملکه و دو دختر بزرگش بدون حجاب و لباس اروپایی در یکی از دبیرستان های تهران حاضر شدند. حجاب ممنوع بود، مغازه داران حق سرویس دهی به زنان محجبه را نداشتند و زنان محجبه حق تردد در خیابان ها و استفاده از وسایل نقلیه عمومی را نداشتند. تعداد شگفت انگیزی از زنان با اشتیاق به حجاب بازگشتند و حجاب دوباره رایج شد.
نیکی آرکادی، استاد برجسته تاریخ در دانشگاه کالیفرنیا و لس آنجلس، و یان ریچارد، از معلمان و پژوهشگران اصلی دانشگاه سوربن فرانسه، در کتاب «ایران مدرن: ریشه ها و پیامدهای انقلاب» می نویسند. . :
“در سال 1936 (1314 شمسی) به زنان دستور داده شد که حجاب را بردارند و لباس غربی بپوشند. برخی از زنان این کار را برهنه بودن و به این دلیل که ژاندارم گاهی اوقات زنان را در خیابان ها محجبه می کرد. خانه. به گفته هوشنگ شهابی، در میان همه مدرن شدن سیاست های رضاشاه، حجاب اجباری زنان ایرانی یکی از مهم ترین سیاست هایی بود که وی در میان مردم ایران نامحبوب کرد.
جان فوران، استاد جامعه شناسی دانشگاه سانتا باربارا در کالیفرنیا، در کتاب «مقاومت شکسته تاریخ تحولات اجتماعی ایران از 1500 میلادی تا انقلاب» می نویسد:
شاه در سال 1935 (1314 شمسی) مرتکب جنایت بزرگتری شد، وقتی دستور داد با جمعیت انبوهی که در مقبره امام رضا (ع) در مشهد (مسجد گوهرشاد) جمع شده بودند، خشونت آمیز عمل کنند، اروپایی ها حمله کردند و حجاب را دیدند، گوش دادند. در آن روز بین 400 تا 500 نفر کشته شدند و پس از آن تعدادی دیگر دستگیر، تبعید و یا اعدام شدند. صفحه 278.
یرواند آبراهامیان، مورخ ایرانی-آمریکایی خاورمیانه و استاد ارشد کالج باروخ و مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه نیویورک، در کتاب «تاریخ ایران مدرن» می نویسد:
به همین ترتیب در سال 1928 (1307 شمسی) شورا پوشش سنتی اقوام ایرانی را ممنوع کرد و همه مردان به جز روحانیون ثبت نام شده را مجبور به پوشیدن لباس غربی و کلاه پهلوی کرد. بعد از 8 سال این کلاه عوض شد. فروشگاه اروپایی شاپوی بین المللی شاپوی داد. رضاشاه این کلاه را نه تنها برای زدودن هویت های قومی، بلکه برای مقابله با مراسم نماز در اسلام که مستلزم پوشاندن پیشانی است، انتخاب کرد. صفحه 267.”
محمد قلی مجید، استاد مرکز خاورمیانه دانشگاه پنسیلوانیا، در کتاب «رضا شاه و بریتانیا» می نویسد:
«سی وی اچ آنکرت، افسر امور آمریکا اعلام کرد که حدود 30 هزار بنای قدیمی به دستور رضاشاه در تهران تخریب و به جای آن ساختمان های جدید ساخته شد، به نام مدرنیته، تخریب میراث فرهنگی غیرقانونی و جنایتکارانه است. ” و توسعه، آنگرت ابراز تاسف کرد، از بین بردن بی رحمانه درختان زیبا و صد ساله به نفع ساخت بلوارهای وسیع به سبک اروپایی. صفحه 290″
یرواند آبراهامیان، مورخ ایرانی-آمریکایی خاورمیانه و استاد ارشد کالج باروخ و مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه نیویورک، در کتاب «تاریخ ایران مدرن» می نویسد:
او (رضاشاه) ممنوعیت القاب را به سید، حاجی، مشهد و کربلا، اسامی کسانی که به مکه، مشهد و کربلا رفتند تعمیم داد، عزای عمومی را به یک روز محدود کرد و مساجد را تحمیل کرد، برای این کار باید از کرسی استفاده کنند. البته این برخلاف سنت کف مساجد، منع برگزاری مراسم محرم و ایثار در خیابان بود… وی معبد مشهد را مسجد اصلی اصفهان برای گردشگران خارجی می دانست. این عقیده را داشت که سن ازدواج برای مردان باید 18 سال و برای زنان 15 سال باشد.
میرزاده عشقی شاعر و روزنامه نگار مستقل و از عوامل فرهنگی دوران رضاشاه با انتشار کاریکاتوری در روزنامه قرن بیستم رضاخان و نقشه های او را محکوم کرد. محمد قلی مجید در کتاب «رضا شاه و انگلیس» در این باره چنین می گوید:
«آخرین کاریکاتور عشقی قبل از قتلش درباره انگلیسی ها است. در همین راستا روزنامه «قنون» که ارگان حزب اقلیت در مجلس است در شماره 15 تیرماه خود چنین نوشت: «جهان فراموش نخواهد کرد. که عشقی به خاطر کارتون بول (یک شخصیت انگلیسی معمولی) جان درگذشت و حمله او به سیاست استعماری بریتانیا کشته شد.» او، دوازده سردبیر و نویسنده روزنامه های مخالف در مجلس بسته نشستند.

ادامه دارد…