شادی کبیانی: زمانی که اصرار شهرداری تهران برای ساخت مسجد و تغییر کاربری پارک قیطریه و محوطه ای که نشانه های سه سال زندگی در تهران را در خود دارد، با دخالت مردم و فعالان میراث فرهنگی متوقف شد. مدیریت شهری بار دیگر مسیر خود را به سمت منطقه 12 تهران چرخاند و بار دیگر این منطقه را هدف خود قرار داد. موقعیت تاریخی تهران شاهد طرح های مخرب گوناگونی در آمد و شد مدیران مختلف بوده است.
منطقه 12 و محله معروف به هسته مرکزی و منطقه تاریخی شهر تهران پر از طاقچه هایی است که قبلا بخشی از یک خانه بوده و اکنون بخشی از خیابان است. خانه هایی که چند سال پیش در طرح ها و پروژه های مختلف تخریب شدند و تنها ماندند. می توان گفت اکنون آنها کوچه نشینانی هستند که شب را در پنجره ها و ستون های باقی مانده این خانه ها می گذرانند.
اشغال، تخریب و نوسازی منطقه 12 اودلاکان و محلات اطراف آن اکنون از سوی شهرداری منطقه و «سازمان نوسازی تهران»، «اوقاف» و «امام زاده یحیی» در طرحی صورت گرفته است که هیچ تاثیر اجتماعی و اقتصادی ندارد. با انجام تحقیقات و برآورد بودجه و ارثی نبود، در نظر دارند حیاط امامزاده را در سه مرحله به مساحت 38 هزار متر مربع توسعه دهند.
با توسعه حیاط تا این سطح، 47 تابلو در فاز اول، 30 تابلو در فاز دوم و 62 تابلو در فاز سوم تخریب می شود.
وحید شهاب، دادستان و فعال میراث فرهنگی محلی در گفت و گو با خابارآنلاین، درباره اجرای این طرح و نامه ارائه شده از سوی سازمان نوسازی در خصوص تخریب تابلوها و آسیب های اجتماعی طرح مذکور می گوید: در مقاطع مختلف زمانی مختلف. و در این مدت افراد مختلف طرح های مختلفی را به شهرداری منطقه 12 و تهران ارائه کردند. مثلاً 20 سال پیش در منطقه عودلاجان که در سال 1383 به ثبت ملی رسید، پروژه ای به نام «خانه های بدون سرنگ» تخریب شد و پس از گذشت 20 سال از عمر آن پروژه. هنوز ساکت است و تنها مزارع خالی و خانه های ویران دیده می شود که هیچ کمکی جز شر نبود.
این طرح محله پر جنب و جوش عودلاجان را به مکانی ترسناک تبدیل کرد. وضعیت مشابهی را می توان در منطقه سیروس مشاهده کرد. شرکت های تخریب به آنجا آمدند و مشکلاتی را برای ساکنان شهر ایجاد کردند. سال ها از آن زمان می گذرد و وضعیت هنوز به حالت قبل برنگشته است. این مشکلات همچنان ادامه دارد و احیای خطوط تاریخی دشوار است.
یا اجرای طرح «انضباط اجتماعی» در اواسط دهه 90 باعث تخریب گسترده ساختمان ها و منازل شد که همگی ناتمام ماندند و بدن عودلاجان آسیب بیشتری دید.
وی می افزاید: سال گذشته مدیریت امامزاده یحیی تغییر کرد و با این تغییر طرحی برای اجرا مطرح شد که بعد از تعطیلات نوروز در رفت و آمدهای مختلف صدای خاموشی برای اجرای این طرح شنیده شد که از شهرداری می آمد. . منطقه 2. جلو رفته است و سازمان نوسازی شهر تهران قصد دارد تنها بافت مسکونی و مسکونی تهران را تخریب کند.
این چه طرحی است؟
شهاب همچنین گفت: در نامه ارسالی به صراحت اعلام شده بود که در این طرح صحن امامزاده به طول 38 هزار متر در سه مرحله توسعه می یابد. فاز اول پلاک 47، 15 هزار و 34 متر، فاز دوم پلاک 30، 7 هزار و 758 متر و فاز سوم پلاک 69، 9 هزار و 825 تملک، تخریب و نوسازی می شود.
این محله بخشی از منطقه قدیمی عودلاجان تهران است که از خیابان نصیرخسرو تا خیابان ری امتداد دارد. این بنا که بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته، محصول دوره اشغال مغول است. بنای امامزاده از یک تالار هشت ضلعی که با گنبد پوشیده شده و با سقف هرمی شکل پوشیده شده و دو تالار کوچک دیگر تشکیل شده است.
اکنون امامزاده تولیت توانسته مجوز بازگرداندن گنبد را از میراث فرهنگی دریافت کند. این که این گنبد از چه کارشناسی و بر اساس چه اصولی در بافت ملی ثبت و مرمت شده است جای سوال و بحث است. با این حال؛ در طرح پیشنهادی که می خواهند از طریق کمیسیون ماده 5 اجرا کنند – چون قبلا در قالب دیگری به شهرداری منطقه 12 ارائه شده بود که شهرداری آن را لغو کرد – بیش از 140 پلاک تخریب می شود که در تخریب این پلاک باعث تخریب برخی مدارس فعال دخترانه و پسرانه و برخی بناهای ارزشمند خواهد شد.
در محدوده این طرح چند پلاک طرح یعنی سازمان اوقاف وجود دارد اما بیشتر پلاک ها ویژه هستند و باید تهیه شوند. مدارس امام صادق، خور و حکیمیه در این منطقه ذکر شد و حدود 10 پارکینگ نیز تغییر یافت.
علاوه بر این، قرار است کلیسای قدیمی را تخریب کرده و کلیسای جدید بسازد. همچنین قرار است موزه شهدا ساخته شود.
وی ادامه می دهد: روی این طرح گفته شده است که سازمان نوسازی یک دفتر توسعه محلی در منطقه مستقر کرده و خود سازمان نوسازی پیگیر این طرح است. سازمان نوسازی اعلام کرد که این فعالیت و این طرح را در طرح قدیمی که توسط یک شرکت خصوصی در سال 1390 پیشنهاد شده بود، بازسازی کرد. موضوع دیگر این است که سازمان نوسازی می خواهد این طرح را خودش اجرا کند. چرا باید این طرح توسط خود سازمان مدرن به عنوان مدیریت اجرا شود؟
سازمان نوسازی اعلام کرد که در نظر دارد این طرح را در دو مرحله برای اجرا به کمیسیون ماده 5 ارائه کند و در مرحله اول «حدود طرح» ذکر شده است. پس از تصویب، شش ماه به سازمان اوقاف فرصت می دهیم تا بقیه طرح را اجرا کند. این اولین مشکل و ضعف این طرح است. اگر طرح مشروع است چرا لازم بود طرح در دو مرحله اجرا شود و در یک مرحله مراحل اجرای طرح مشخص شود؟ این پروژه ارتباط اجتماعی و تاییدی بر میراث فرهنگی ندارد و با این شبهه ها قطعا زوایای پنهانی را در مغز بیرون می آورد که مشخص نیست و چیزهای بدتری به طرح اضافه می کند و الان هم از آن خبر نداریم. .
این فعال میراث فرهنگی می گوید: در یکی از تبصره های این نامه و طرح آمده است که شهرداری تا شش ماه نباید تخریب و نوسازی کند و باید به درب امامزاده یحیی رفته و رسیدگی کند. و پس از شش ماه اجازه تخریب را می دهیم و طبق ضوابط فوق تمدید می کنیم. این یادداشت به چه معناست؟ اگر خراب شود و اوقاف نتواند بقایای آن را به دست آورد، آیا مشکلات زمین خالی و مشکلات پیرامون آن دوباره به وجود می آید؟ اگر این طرح توجیه اقتصادی ندارد و در اجرای آن بلاتکلیفی وجود دارد، چرا مطرح شد؟
محله امامزاده یحیی که در محدوده این طرح قرار دارد. قبلا بخشی از محله عودلاجان بوده است. عودلاجان که محل اعیان قاجار تهران بوده و شاهد آن خانه میرزا آخا خان نوری، خانه قوام الدوله، خانه میرعماد ثانی، خانه سرهنگ ایرج، مدرسه معمار باشی. حمام نواب و غیره و در تاریخ 3 اسفند 1383 به ثبت ملی رسید و مرزهای آن در شمال خیابان امیر کبیر، شرق و جنوب خیابان ری، غرب خیابان 15 خرداد و خیابان ناصرخسرو و از غرب می باشد. . پرونده ثبت نام، خیابان ها، باغ ها، خانه ها، بازارها، مغازه ها، مساجد، مدارس، میادین و غیره.
انتظار می رود طرح دقیق مورد بحث در قلب این منطقه ضبط اجرا شود که تأثیر مستقیمی بر مورفولوژی و استخوان بندی محله دارد. اصلي كه در مرمت بسيار حائز اهميت است «يكپارچگي» نام دارد و با اجراي اين طرح به يكپارچگي و اصالت محله خدشه وارد مي شود. محله ای که تنها محله مسکونی در چهارچوب تاریخی شهر تهران است و ساکنان آن آشنایی زیادی با این محله دارند. این سکونتگاه و جریان زندگی دارای زیبایی است که می توان آن را حفظ کرد و در صورت داشتن نقاط ضعف قابل اصلاح و اصلاح و تبدیل به مکانی یکپارچه و بدیع است که در آینده می توان از آن برای گردشگری استفاده کرد. نه آن؛ یک طرح توسعه باید ارائه شود که با هیچ معیار میراث مطابقت نداشته باشد.
مدیریت شهری برای حل چه مشکلی تلاش می کند؟
این فعال محلی گردشگری و میراث فرهنگی در ادامه سوال خود از سازمان نوسازی گفت: به دنبال حل چه مشکلاتی در این منطقه و مردم آن هستند که اصرار به اجرای این طرح دارند؟
چه نیازی به ارائه چنین طرحی بود؟ آیا از سرنوشت سایر طرحهای این منطقه مانند خانههای بدون سیرینکس «برازجان»، طرح بازآفرینی شهری «سیروس» و «نفر آباد» که گورستان باغ بود، خبر دارید؟ با این پروژه ها علاوه بر خالی بودن زمین ورزشی، آسیب های اجتماعی، امنیتی، بهداشتی و ترافیکی نیز به همراه داشت. اهالی محله نزدیک به 20 سال است که با این مشکلات مواجه هستند و هیچ ارگانی پاسخگوی مشکلات آنها نیست. از سوی دیگر، این زمین های خالی باعث تخریب خانه های مجاور مانند خانه امیر لشگر شد. اگر این طرح در آینده اجرا شود و جمعیت و ازدحام در این منطقه بیشتر شود، آیا می تواند به یک پروژه ملی یا بین المللی تبدیل شود؟ در شرایطی که ساختار شهری این منطقه با مشکلاتی مانند ترافیک و سایر مشکلات مواجه است، دلیل ایجاد مشکلات جدید چیست؟
آنها با روح زندگی نفس می کشند
اما کارشناسان باستان شناسی و تاریخ این دیدگاه را ندارند و معتقدند با ریختن روح زندگی در این مناطق و بازسازی اساسی در بافت آنها می توان تاریخ و هویت آنها را حفظ کرد.
به گفته کارشناسان تاریخی، تجاری سازی آن مناطق آسیب های زیادی را در آن مناطق وارد کرده است که با حذف کارگاه های تولیدی و مراکز تجاری می توان این آسیب ها را کاهش داد، اما راه حل این آسیب ها رفع معضل مراکز تجمع نیست.
راه تبدیل تهران به یک شهر ایده آل، تخریب تاریخ آن نیست. باید کمی بهتر شود، به نظر کارشناسانی که در این زمینه راهکار ارائه می دهند توجه کرد و درمان با بولدوزر در تهران را متوقف کرد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "طرح توسعه یک امامزاده در تهران/ چه کسی پاسخگوی تخریب بناهای ارزشمند میشود؟" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "طرح توسعه یک امامزاده در تهران/ چه کسی پاسخگوی تخریب بناهای ارزشمند میشود؟"، کلیک کنید.